Nota
Verbonden partijen zijn privaatrechtelijke of publiekrechtelijke organisaties waarin de provincie een bestuurlijk en een financieel belang heeft.
Onder bestuurlijk belang wordt verstaan: een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht. Met een financieel belang wordt bedoeld dat de provincie middelen risicodragend ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partijen kunnen worden verhaald op de provincie.
De provincie Noord-Brabant kan besluiten om een bestuurlijk en financieel belang te houden in organisaties als die een bijdrage leveren aan het publiek en provinciaal belang.
Het beleid ten aanzien van verbonden partijen is uitgewerkt in de Nota Samenwerkingsrelaties en Verbonden Partijen die op 12 december 2014 door PS is vastgesteld. Hierin is het beleid met betrekking tot verbonden partijen geactualiseerd en is toegelicht op welke wijze de provincie de publieke belangen in deze verbonden partijen wil behartigen. Ook staan de overwegingen genoemd om een bestuurlijk en financieel belang aan te gaan, te wijzigen of te beëindigen. In het najaar 2020 is gestart met een actualisering van de nota. Deze wordt in 2022 aan uw staten aangeboden.
Bestuurlijk belang verbonden partijen
Het bestuurlijk belang bij een verbonden partij uit zich in de invloed die kan worden uitgevoerd bij de verbonden partij. Dit is onder andere stemrecht op besluiten die tijdens de Algemene vergadering van Aandeelhouders of ledenvergadering zijn geagendeerd maar ook benoeming van bestuurders en leden van het toezichtsorgaan; de Raad van Commissarissen of Raad van Toezicht. De mate van invloed per verbonden partij is opgenomen in navolgende tabellen. Naar aanleiding van de gewijzigde bestuurlijke verhoudingen zijn ook de bestuurlijke rolverdelingen van de verbonden partijen in de tabellen verwerkt.
Financieel belang verbonden partijen
Het financiële risico van de verbonden partijen is gelijk aan de omvang van het provinciaal aandeel in de deelneming (zie ook de paragraaf weerstandsvermogen), danwel gelijk aan de (jaarlijkse) bijdrage die de verbonden partij van de provincie ontvangt.
Naast het financieel risico ontvangt de provincie ook inkomsten uit verbonden partijen in de vorm van dividend. Dividendafspraken zijn met de volgende verbonden partijen gemaakt: Eindhoven Airport NV, Enexis Holding NV, Nederlandse Waterschapsbank en de Bank voor Nederlandse Gemeenten. Het ontvangen dividend wordt als algemeen dekkingsmiddel in de begroting opgenomen.
Ontwikkelingen en onzekerheden
De meest belangwekkende ontwikkelingen bij de verbonden partijen:
Vanzelfsprekend raken de grote maatschappelijke thema’s en beleidsontwikkelingen, zoals covid19 en de energietransitie ook de verbonden partijen. In de programma-hoofdstukken is dit waar aan de orde nader toegelicht. Een paar ontwikkelingen lichten wij nader toe. Daar waar we specifieke risco’s zien is dit in de risico-paragraaf hieronder nader toegelicht.
Invloed Covid
Ook in 2021 is de invloed van het coronavirus op de uitoefening van taken en financiële positie besproken met de verbonden partijen. Opnieuw zijn alle verbonden partijen in staat geweest de gevolgen van het virus op te vangen. Bij Eindhoven Airport en Monumentenbeheer Brabant heeft de impact van het virus tot bijzondere/extra afspraken geleid. Deze zijn in de toelichting bij deze verbonden partijen nader toegelicht.
De steunmaatregelen in verband met Covid hebben ook in 2021 geleid tot extra inzet bij de BOM, zie hiervoor de toelichting programma Economie.
Enexis
Enexis is in 2021 gestart met de voorbereiding van een nieuw strategisch plan 2022 – 2026 dat in 2022 aan de aandeelhouders ter vaststelling zal worden voorgelegd. De voorbereiding vindt plaats in nauw overleg met de aandeelhouderscommissie. In het najaar van 2021 zal Enexis de investeringsplannen voor 2022-2032 ter consultatie bekend maken.
CSV Amsterdam
Begin maart 2021 werd bekend dat onder meer CSV Amsterdam was getroffen door fraude door notaris F.J. Oranje van kantoor Pels Rijcken. Inmiddels is CSV Amsterdam door Pels Rijcken volledig gecompenseerd voor alle financiële schade die CSV hierdoor heeft geleden.
BOM
De BOM heeft in 2020 in nauw overleg met de aandeelhouders en andere stakeholders een meerjarenplan ontwikkeld voor de periode 2021 – 2025, dat in het voorjaar 2021 door de AVA is vastgesteld. De provincie en het ministerie van EZK hebben in 2021 besloten tot een gezamenlijke kapitaalstorting in BOM CAP I. De structurele subsidie aan de BOM wordt met ingang van 2022 verminderd.
Pivot Park
In maart 2021 heeft PNB definitief besloten Pivot Park een lening van 9,6 miljoen euro te verstrekken voor de bouw van een single tenant gebouw. In juli 2021 heeft PNB ingestemd met een lening voor de bouw van een multi tenant gebouw als vervanging van het oude gebouw en als extra ruimte voor nieuwe huurders.
Business Park Aviolanda
Fokker Holding heeft het onderdeel Fokker Services verkocht aan Panta. De 20% aandelen van Fokker Holding in BPA worden in 2021 verkocht/overgedragen. De samenwerkingsovereenkomst wordt geactualiseerd en vastgesteld met de nieuwe aandeelhouders.
Leisure ontwikkelfonds
In 2021 is een externe evaluatie over het fonds uitgevoerd. Op basis de uitkomsten wordt bekeken of de werkwijze van het fonds wordt aangepast.
Omgevingsdienst Brabant Noord
Bij de ODBN staat het stoplichtenmodel bij financiën weer op groen. De begroting is solide in evenwicht, in 2020 heeft de ODBN in de plus gedraaid en het weerstandsvermogen is met een weerstandsratio van 1,5 op orde. Dit betekent dat de reservepositie ruim voldoende is om de door de ODBN gekwantificeerde risico’s op te kunnen vangen.
Nieuwe verbonden partij: De Hollandse Waterlinie
Eind juli 2021 heeft het UNESCO Werelderfgoedcomité besloten om de Hollandse Waterlinies op de werelderfgoedlijst te plaatsen. Derhalve zal binnenkort het Gemeenschappelijk Orgaan Hollandse Waterlinies van start gaan.
Risico's
Een verbonden partij wordt getoetst op aandachtspunten of risico’s op het gebied van beleid, governance of financiën. Bij de toetsing wordt altijd uitgegaan van de meest actuele wet- en regelgeving (de Wet Normering Topinkomens (WNT) is specifiek opgenomen in de tabel) Indien oranje of rood wordt gescoord, wordt dit onderaan de tabel toegelicht.
Groen Geen noemenswaardige aandachtspunten of risico’s.
Oranje Aandachtspunten of risico’s die binnen het uitvoeringsmandaat vallen van GS. Dit heeft geen hoge urgentie en de risico’s zijn beperkt. Bijvoorbeeld bestuurswisselingen, statuten die herzien (moeten) worden of licht tegenvallende resultaten.
Rood Grote aandachtspunten die soms directe actie vereisen en onder de aandacht van PS dienen te worden gebracht. Bijvoorbeeld niet afgedekte financiële risico’s, slecht functioneren bestuur of toezichthouder, als er geen publiek belang (meer) is of tegenvallende resultaten.
In de bijlagenbundel van de Begroting is de ‘Uitwerking Paragraaf Verbonden Partijen’ opgenomen. In deze bijlage wordt ook nader ingegaan op het Innovatiefonds, Energiefonds, Brabant C fonds, Groen Ontwikkelfonds, Leisure ontwikkelfonds en Brabant Startup Fonds.