Programma 10 Vrijetijd, Cultuur, Sport en Erfgoed

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

We werken aan een levendig Brabant voor Brabanders en bezoekers van buiten. Dat doen we door de leefbaarheid en beleefbaarheid van Brabant te versterken. Een rijk en divers aanbod aan cultuur, sport, erfgoed en recreatie is daarvoor noodzakelijk. We vinden  cultuur, sport, vrijetijdseconomie en erfgoed belangrijk. Ze zorgen voor plezier, ontspanning, erbij horen en trots zijn, maar bieden ook schoonheid, creativiteit, inspiratie, reflectie en gemeenschapsvorming. Dat heeft positieve gevolgen voor ons welzijn en onze gezondheid. Daarnaast zijn cultuur, sport, erfgoed en recreatie ook van grote waarde voor ons vestigingsklimaat, onze economie en onze andere maatschappelijke opgaven. Ze dragen ook bij aan de innovatiekracht en productiviteit van onze provincie.

 

We werken aan een uitdagend en nieuw beleidskader voor een Levendig Brabant in 2030. Cultuur, sport, recreatie, toerisme en erfgoed maken daar integraal deel van uit. We herdefiniëren de rol en de activiteiten van de provincie op deze gebieden en werken daarbij vanuit een solide financieel fundament. Hiertoe is in 2021 een startnotitie opgesteld (link). In de verdere opwerking van het kader nemen we voldoende tijd voor consultatie en reflectie met de sectoren en de Brabantse inwoners. De resultaten van de onderzoeken moeten inzicht geven in verschillende scenario’s en effecten op het Brabantse landschap van deze sectoren. Verder nemen daarbij ook de externe ontwikkelingen mee zoals het in 2022 voorziene landelijke debat over het cultuurbestel na 2024. We voorzien het nieuwe beleidskader in de 2e helft van 2022 voor vaststelling aan PS aan te bieden. Op basis hiervan zullen de meerjarige doelstellingen en prestaties voor 2023 en verder in het 1ste daaropvolgende S&V moment worden opgenomen in de meerjarenbegroting.

 

Intussen realiseren we, op basis van de in 2021 vastgestelde beleidskader Vrijetijd, Cultuur en Sport '21/'22 (link) en het verlengde Kader Erfgoed (link) de daarmee samenhangende uitvoeringsagenda’s (UA Vrijetijd, Cultuur en Sport en UA Erfgoed). Zo ondersteunen we meerjarig professionele en amateurkunsten, zetten we in op doorontwikkeling en innovatie via de impulsgeldenregeling, Brabant C en ondersteuning van sportinnovatie. We ondersteunen topevenementen zoals de Vuelta in 2022 (link) en consolideren onze opgebouwde samenwerkingsverbanden in het Erfgoedveld zoals Crossroads en de Zuiderwaterlinie en we zetten, na het succesvol Kloosterjaar 2021 in op het verder versterken van het Kloosternetwerk. Ook nemen we, conform de filosofie van de Omgevingswet, erfgoedwaarde mee in ruimtelijke ontwikkelingsprocessen en koppelen we behoud van erfgoed aan onze andere maatschappelijke opgaves zoals energietransitie en klimaatadaptatie.

Impact Corona

Bij de totstandkoming van de begroting 2022 lijken we op de goede weg en zijn nagenoeg alle beperkingen opgeheven. In dit stadium is het nog te vroeg om conclusies te kunnen trekken welke structurele impact de coronamaatregelen hebben gehad op de vrijetijds-, cultuur- en sport- en erfgoedsector. We verwachten dat deze in de loop van 2022 wel duidelijk zullen worden en we zullen deze dan ook meenemen in het op te stellen beleidskader 2030.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Onderscheidend, divers en inclusief Brabants cultuur- sport- en vrijetijdsaanbod

Terug naar navigatie - Onderscheidend, divers en inclusief Brabants cultuur- sport- en vrijetijdsaanbod

Wij willen in Brabant een hoge kwaliteit van leven. Wij willen dat er iets te doen en te beleven valt. En Brabanders trots zijn dat ze hier leven.

Indicatoren:
• Gemiddelde beoordeling van Brabanders voor het totale cultuuraanbod, streefwaarde 7,3.
• % bezoekers van ondersteunde topsportevenementen dat (meer dan) tevreden is over het evenement (streefwaarde ≥80%)
• Aantal bezoekers aan Brabant (streefwaarde in 2022: ≥ 65% van (pre-Conona) niveau 2019)
• Tevredenheid van bezoekers aan Brabant (streefwaarde Net Promotor Score-score ≥13 (2019 = 13)

Wat gaan we daarvoor doen?

Meer bekendheid van het Brabantse cultuur-, sport en vrijetijdsaanbod

Terug naar navigatie - Meer bekendheid van het Brabantse cultuur-, sport en vrijetijdsaanbod

Het aanbod op het gebied van sport, cultuur, recreatie en toerisme willen we op een samenhangende, herkenbare en inspirerende wijze aan Brabanders en bezoekers laten zien.

Indicatoren:
• Waardering van de zichtbaarheid van het Brabantse cultuuraanbod (≥ 6,7).
• Het aantal contactmomenten op social media voor BrabantSport (2021: 4,1 mln.; 2022: 4,4 mln.).

Wat gaan we daarvoor doen?

Ontwikkelen van toptalenten in Brabant

Terug naar navigatie - Ontwikkelen van toptalenten in Brabant

We willen laten zien dat Brabant een plek is waar talent zich kan ontwikkelen. Hiertoe stimuleren we de ontwikkeling van culturele en sporttalenten.

Indicator:
• Percentage ondersteunde talenten dat aangeeft tevreden tot zeer tevreden te zijn over de geboden ontwikkelkansen (≥80%)
• Percentage topsporters/toptalenten Brabant t.o.v. landelijk (≥16%)

--

Wat gaan we daarvoor doen?

Versterken van innovatief vermogen en ondernemerschap van de cultuur, sport en vrijetijdssector

Terug naar navigatie - Versterken van innovatief vermogen en ondernemerschap van de cultuur, sport en vrijetijdssector

We willen de marktpositie van (startende) ondernemers in de creatieve en vrijetijdssector ontwikkelen en versterken. Wij ondersteunen organisaties en ondernemers in het ontwikkelen van nieuwe verdienmodellen en partnerships.

Indicatoren:
• Ranking aantal bedrijven en startups in creatieve sector t.o.v. andere provincies (≤ 5)
• Ranking aantal bedrijven in subsector kunsten en cultureel erfgoed t.o.v. provincies (≤ 6)
• Aandeel private financiering in Brabant Sportfonds (50% in 2022)
• Aantal bij VisitBrabant aangesloten ondernemers (≥250 in 2022)

--

Wat gaan we daarvoor doen?

Het erfgoed fysiek en digitaal duurzaam behouden, ontwikkelen, benutten en ontsluiten

Terug naar navigatie - Het erfgoed fysiek en digitaal duurzaam behouden, ontwikkelen, benutten en ontsluiten

De geschiedenis van Brabant doorgeven aan toekomstige generaties. Dat is onze ambitie. Daarom blijven
we ons richten op duurzaam behoud van cultuurhistorische landschappen, (archeologische) monumenten
en historische stedelijke structuren. Dat doen we door restauratie, behoud en bescherming van monumenten en landschappen. Want monumenten, cultuurlandschappen, collecties archeologische vondsten etc. vertellen het verhaal van de Brabanders van toen. De tastbare herinneringen aan deze verhalen maken dat de Brabanders van nu en de Brabanders van straks, zich aan Brabant kunnen binden.

Indicatoren:
• Het percentage rijksmonumenten in matige of slechte staat in de provincie Noord-Brabant volgens onze jaarlijkse Monumenten-monitor niet hoger is dan het percentage van de 0- meting in 2017 (18,7%)

Wat gaan we daarvoor doen?

De (verbeeldings)kracht van erfgoed benutten en inzetten voor behoud en ontwikkeling van erfgoed en ter versterking van de omgevingskwaliteit van Brabant.

Terug naar navigatie - De (verbeeldings)kracht van erfgoed benutten en inzetten voor behoud en ontwikkeling van erfgoed en ter versterking van de omgevingskwaliteit van Brabant.

In het erfgoedbeleid hebben we de verbeeldingskracht van erfgoed uitgewerkt in 4 verhalen van Brabant: Bevochten, Religieus, Innovatief en Bestuurlijk Brabant. Elk verhaal vertelt een aansprekend en inspirerend verhaal uit de Brabantse geschiedenis. We kiezen daarbij voor het karakter van Brabant. Deze verhalen van Brabant houden we levend en bieden we kansen. We dragen de verhalen uit, maken beter zichtbaar en vergroten de marketingkracht naar een breder publiek bijvoorbeeld door wandel- of fietsroutes rond een verhaal.

Indicatoren
• Verhaallijnen worden uitgedragen
• Inspiratie- en informatielagen zijn aan de CHW toegevoegd.

Wat gaan we daarvoor doen?

We werken samen met de samenleving, trekken op met andere overheden, ondernemers, eigenaren en burgers.

Terug naar navigatie - We werken samen met de samenleving, trekken op met andere overheden, ondernemers, eigenaren en burgers.

We willen dat er netwerken van partijen zijn gerealiseerd die zich blijvend bezighouden met het beheer, het (her)ontwikkelen en toeristisch ontsluiten van het erfgoed van de vier verhaallijnen. Wij zijn één van de partners in die netwerken.

Indicator
• Netwerken van partijen die erfgoed beheren, ontwikkelen en ontsluiten

Wat gaan we daarvoor doen?

Op orde houden van de basis

Terug naar navigatie - Op orde houden van de basis

Naast de inzet op verhalen, monumenten en landschap, houden we ook onze basis op orde. En waar mogelijk scherpen we onze inzet aan. Onder de basis verstaan we de basisinfrastructuur (geheel van uitvoeringsorganisaties), de Archeologische Monumentenzorg, het beheer van (eigen) collecties en kennis.

Indicatoren
• Meer efficiënte en effectieve samenwerking tussen de provinciale uitvoeringsorganisaties en het erfgoedveld.
• Toename aantal collectiestukken in Brabant Cloud en organisaties die aangesloten zijn.

Wat gaan we daarvoor doen?

Beleidskaders en uitvoeringsagenda's

Terug naar navigatie - Beleidskaders en uitvoeringsagenda's

Beleidskaders
• Beleidskader Vrijetijd, Cultuur en Sport 2021-2022
• Beleidskader Verbeeldingskracht van Erfgoed

Uitvoeringsagenda’s
• Uitvoeringsagenda Vrijetijd, Cultuur en Sport 2021-2022
• Uitvoeringsagenda Erfgoed

Ontwikkelingen en onzekerheden

Terug naar navigatie - Ontwikkelingen en onzekerheden

Veel prestaties worden geleverd in samenwerking met externe partners. Ook wordt steeds meer ‘van buiten naar binnen’ gewerkt: het initiatief van externe partners wordt gekoppeld aan de maatschappelijk opgaven van de Provincie. Dit biedt kansen, maar creëert in sommige gevallen ook afhankelijkheid als het gaat om het daadwerkelijk realiseren van prestaties.

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?

Financiële toelichting
Lasten
Het verschil in raming van de programmalasten tussen 2022 en 2021 van € 2,3 mln behelst lagere ramingen t.a.v. Cultuur (- € 2,8 mln) en Samenleving (- € 0,85 mln) en hogere ramingen t.a.v. Vrijetijdseconomie (€ 1,25 mln), Erfgoed (€ 0,2 mln) en Sport (€ 0,16 mln). V.w.b. Cultuur betreft het verschil vooral de Coronasteun 2021(€ 1,8 mln) en afbouw Kunstloc in 2022 (€ 0,6 mln). De hogere raming t.a.v. Vrijetijdseconomie in 2022 betreft de resterende aan te kopen certificaten van Gogh vastgoed van € 1,25 mln (van de totaal € 2,5 mln), die naar verwachting in 2022 worden aangekocht. De meerjarenraming voor 2022, maar met name 2023 zal op basis van nadere besluitvorming nog worden opgehoogd met de beschikbare restant bestuursakkoordmiddelen in de centrale stelposten. Zie verder onderstaand.

Centrale Stelposten
Voor het programma Vrije tijd, cultuur, sport en erfgoed zijn in het onderdeel algemeen financieel beleid van de begroting twee stelposten opgenomen. De eerste stelpost betreft de restant Bestuursakkoordmiddelen ’20–’23 van totaal € 6,8 mln. Hiervan is circa € 5 mln beschikbaar voor adaptieve inzet 2021/2022 (o.b.v. Kader Vrijetijd, Cultuur en Sport ‘21/’22) en € 1,8 mln t.b.v. inzet 2023. Van de € 5 mln restant adaptieve inzet is € 2,4 mln voorzien t.b.v. aanvulling impulsgelden (o.b.v. motie 33 impulsgelden bij Kader ‘21/’22). Daarnaast is er vanuit investeringsagenda (restant Breedbandfonds) vanuit bestuursakkoord ’20-‘23 nog € 8 mln beschikbaar voor inzet 2023. De totaal € 9,8 mln voor 2023 betreft € 4,8 mln t.b.v. Cultuur, Vrijetijd en Sport en € 5 mln t.b.v. Erfgoed. De 2e stelpost betreft € 6 mln beschikbaar gesteld vanuit addendum bestuursakkoord ’20-’23. Over de inzet van de resterende middelen vindt nog nadere besluitvorming plaats.

Stand Reserve
De lasten van het programma Vrije tijd, cultuur, sport en erfgoed worden deels gedekt vanuit:
- de reserve investeringsagenda. Een nadere toelichting op deze middelen is opgenomen in paragraaf 8 Investeringsagenda.
- de reserve instandhouding onroerend erfgoed. Het verloop van de stand van die reserve is onderstaand weergegeven.

Bedragen x € 1.000 Realisatie 2020 Begroting 2021 Begroting 2022 Begroting 2023 Begroting 2024 Begroting 2025
Lasten
Programma lasten 58.055 58.966 56.664 46.965 41.157 38.532
Organisatiekosten 3.915 3.649 4.153 0 0 0
totaal lasten 61.971 62.616 60.817 46.965 41.157 38.532
Baten
totaal baten 1.074 676 651 651 651 651
saldo baten en lasten -60.897 -61.940 -60.166 -46.314 -40.506 -37.881
Stand reserve x € 1.000 Saldo per 1-1-2021 Saldo per 31-12-2021 Saldo per 31-12-2022 Saldo per 31-12-2023 Saldo per 31-12-2024 Saldo per 31-12-2025
Res.instandhouding onroerend erfgoed 3.863 2.240 1.045 325 365 405