Investeringsagenda

De Investeringsagenda richt zich op het duurzaam versterken van de structuur van onze provincie op een aantal onderscheidende kwaliteiten. We concentreren ons daarbij op het bijzondere leef- en vestigingsklimaat van Brabant vanuit de opvatting dat dit past bij het nieuwe profiel en de ambities van onze provincie. Voor de Investeringsagenda is in totaal een bedrag van maximaal € 1 miljard gereserveerd uit de middelen die beschikbaar zijn gekomen bij de verkoop van de aandelen Essent. Dit bedrag is op dit moment nog niet geheel beschikbaar. De komende jaren wordt door rentetoevoegingen dit bedrag bereikt.

De Investeringsagenda is ingevuld via drie tranches:

1. de eerste tranche bestaat uit vijf investeringsvoorstellen voor een bedrag van oorspronkelijk € 278,9 mln;
2. in de tweede tranche zijn het Groen Ontwikkelfonds Brabant, het Innovatiefonds, het Energiefonds en het Breedbandfonds ingesteld tot een totaal bedrag van € 475 mln (PS 42/13);
3. in het Bestuursakkoord 2015 – 2019 ‘Brabant in Beweging’ is ook de derde tranche benoemd tot een bedrag van € 293 mln, waarvan €35 mln gedekt wordt door ambitiebijstellingen 1e tranche en een revolverende inzet economische structuurversterking.

Voor de inhoudelijke toelichting op de realisatie van de onderscheidene investeringsvoorstellen verwijzen wij naar de betreffende begrotingsprogramma's.

Eerste tranche

In de eerste tranche Investeringsagenda zijn vijf voorstellen gehonoreerd. Deze voorstellen zijn ondergebracht binnen het begrotingsprogramma waar ze inhoudelijk de grootste relatie mee hebben c.q. aan de doelstellingen waarvan ze het meest bijdragen. Het betreft de volgende investeringsvoorstellen:

Energietransitie (6)

Een kans voor innovatie en duurzaamheid. Hiervoor is door PS € 71,2 mln (PS 59/10) beschikbaar gesteld. De provincie investeert in drie clusters (solar, biobased economy en elektrisch rijden/slimme netwerken) om hier een internationale concurrentiepositie te verkrijgen. De beschikbare middelen zijn volledig toegekend en t/m 2017 vrijwel geheel gerealiseerd.

Landschappen van allure (4)

Mooie, groene landschappen. Met het investeringsproject 'Landschappen van allure' wil de provincie - samen met regionale partijen - drie gebieden (de Brabantse Wal, Het Groene Woud en de Maashorst ) ontwikkelen tot hoogwaardige landschappen. PS hebben hiervoor € 56,2 mln (PS 79/10) beschikbaar gesteld. De beschikbare middelen zijn volledig toegekend en t/m 2017 vrijwel geheel gerealiseerd.

Brabant C (10 + paragraaf verbonden partijen)

Het Brabant C Fonds versterkt en vergroot het kunst- en cultuuraanbod van Brabant. Provinciale Staten hebben hiervoor een bedrag van € 25 mln beschikbaar gesteld (PS 33/14). De beschikbare middelen zijn nagenoeg volledig aan Brabant C beschikbaar gesteld. Bij de perspectiefnota 2018 is aanvullend een bedrag van € 9 mln beschikbaar gesteld. De aanvullende middelen zijn niet beschikbaar gesteld uit de investeringsagenda en daarmee geen onderdeel van de Investeringsagenda.

Sportplan 2017 (10)

Sport draagt bij aan een bruisend leef- en vestigingsklimaat. PS hebben € 40 mln beschikbaar gesteld om de sportinfrastructuur te versterken (PS 77/10). We streven naar meer naam en faam als (top)sportprovincie, het vergroten van de economische spin-off van sport en meer kans om te gaan sporten voor Brabanders met een beperking, ouderen en de Brabantse jeugd (participatie). De beschikbare middelen zijn volledig gealloceerd. Middels besluit PS 30/16 zijn de restant beschikbare sportmiddelen van de 1e tranche ingezet t.b.v. Sportagenda 2016-2019 “Brabant Beweegt”.

Grote erfgoedcomplexen (10)

Het op ambitieuze en ondernemende wijze samenwerken met partners aan het behoud van Brabantse erfgoedcomplexen. Het accent ligt op kloosters, kastelen, militaire complexen en industrieel erfgoed. PS hebben hiervoor een bedrag van € 61,5 mln beschikbaar gesteld waarvan € 2,5 mln t.b.v. apparaatskosten (PS 78/10). Bij het bestuursakkoord 2015-2019 is de ambitie met € 20 mln bijgesteld, zodat per saldo € 39 mln beschikbaar is. Een bedrag van € 6,8 mln is niet geraamd, maar wel gealloceerd. Dit bestaat uit middelen voor projecten waar (inmiddels) besluitvorming over heeft plaatsgevonden (€ 4,3 mln) en gereserveerde middelen voor projecten die in voorbereiding zijn (€ 2,8 mln).

Tweede tranche

In de tweede tranche zijn vier fondsen ingesteld. Deze fondsen zijn in 2017 geëvalueerd. Daaruit blijkt dat de fondsen bijdragen aan de uitvoering van het bestuursakkoord en voorzien in een maatschappelijke behoefte. De invoering en de uitvoering van de fondsen is effectief.
De fondsen zijn ondergebracht in het begrotingsprogramma waaraan zij het meeste bijdragen:

Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) (4 + paragraaf verbonden partijen)
Om het volledige Natuur Netwerk Brabant en daaraan gekoppelde ecologische verbindingszones te realiseren is op 1 mei 2014 het GOB opgericht. De omvang van het fonds bedraagt € 240 mln en de looptijd is 15 jaar. De middelen zijn volledig gealloceerd.

Innovatiefonds Brabant (5 + paragraaf verbonden partijen)
Om innovaties en technologische groei te versterken, participeert het fonds in innovatieve MKB-bedrijven en consortia van bedrijven en kennisinstellingen. De omvang van het fonds bedraagt € 125 mln en de looptijd is 24 jaar. Het fonds is sinds 2014 operationeel en ondergebracht bij de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM). De middelen zijn volledig gecommitteerd in de vorm van leningen en daarmee gealloceerd.

Energiefonds Brabant (5 + paragraaf verbonden partijen)
Het fonds heeft als doel om energiebesparing en opwekking van duurzame energie aan te jagen en te versnellen door bij te dragen aan financiering van bewezen duurzame energietechnieken. De omvang van het fonds bedraagt € 60 mln en de looptijd is 24 jaar. Het fonds is sinds 2014 operationeel en ondergebracht bij de (BOM). De middelen zijn volledig gecommitteerd in de vorm van leningen en daarmee gealloceerd.

Breedbandfonds Brabant (5 + paragraaf verbonden partijen)

Middels Statenvoorstel 30/18 hebben PS d.d. 29/6/2018 ingestemd om het Breedbandfonds Brabant te beëindigen en de vrijvallende middelen uit het Breedbandfonds ad € 45,1 mln. te oormerken voor een Investeringsagenda
Digitalisering. Hiervan is € 4 mln op de begroting geraamd voor uitvoeringskosten de komende jaren en voor het realiseren van kleine projecten. € 41 mln is geoormerkt ten behoeve van toekomstige financieringsvragen die bijdragen aan de digitalisering van Brabant, conform de verkenning ‘Brabant digitaliseert’.
Vanuit het Breedbandfonds is nog € 3,91 mln aan leningen verstrekt. Zodra deze afgelost zijn, kunnen de middelen opnieuw ingezet worden.

Derde tranche

In het bestuursakkoord Beweging in Brabant zijn in de derde tranche middelen gelabeld voor de onderwerpen/thema’s: transitie agrofood, energietransitie, energieneutrale woningen, ecologische structuurversterking, deltaprogramma, economische structuurversterking en cultuur en leefbaarheid.

Transitie Agrofood (7)

De beschikbare middelen zijn volledig gealloceerd op basis van het Uitvoeringsprogramma Agrofood en het aangenomen besluit op 7 juli 2017 ‘Versnelling transitie veehouderij (inclusief Stalderingsloket)’.
Er resteert nog een bedrag van €  0,72 mln dat nog niet op de begroting is geraamd. Deze middelen zijn gereserveerd voor POP3 (toekomstbedrijven) en project Translab.

Energietransitie en Energieneutrale woningen (6)

In 2018 is een bedrag van ruim € 4 mln gerealiseerd. Bij besluitvorming over de Energieagenda 2019 – 2030 (PS 86/18) is het restant bedrag van ruim € 11 mln dat nog niet op de begroting geraamd is, gereserveerd voor de uitvoering van de Energieagenda.

Ecologische structuurversterking

De beschikbare middelen zijn volledig gealloceerd.  De € 7 mln, die bestemd was voor de uitwerking van de bestuursopdracht Connecting Delta bestemd voor ecologische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta, is bij de 2e begrotingswijziging 2019 overeenkomstig de oorspronkelijke doelstelling gealloceerd naar het deelprogramma Biodiversiteit & Leefgebieden.

Deltaprogramma (3)

De beschikbare middelen zijn volledig gealloceerd.

Economische structuurversterking (5)

Van de beschikbare middelen is ongeveer € 132 mln gealloceerd. De gealloceerde middelen zijn inclusief diverse risicoafdekkingen van ruim € 14 mln (€ 6 mln t.b.v. de MKB+ faciliteit, € 2 mln t.b.v. HTSM, € 1,66 mln t.b.v. One Logistics en € 4,66 mln t.b.v. Nationale plan Photon Delta). De projectvoorstellen m.b.t. Agrifood Innovation-aanpak om aanspraak te kunnen maken op het restant bedrag (ad € 18 mln) hebben nog niet het gewenste niveau van uitwerking. Het proces om te komen tot meer uitgewerkte/concretere voorstellen is in volle gang. Momenteel vinden nadere verkenningen plaats hoe we gezamenlijk met onze partners tot goede proposities kunnen komen (zie Statenmededeling Stand van zaken Uitvoering programmalijn Smart cross-over agrofood hightech).

Cultuur en Samenleving

Op basis van het Uitvoeringsprogramma Cultuur, Erfgoed en de Sportagenda is €  17,74 mln gealloceerd. Voor het restant van €  € 1,46 mln wordt de verdere inzet uitgewerkt.

In de navolgende tabel wordt voor ieder investeringsvoorstel aangegeven wat het oorspronkelijk vastgestelde krediet is, welke aanpassingen daar in de loop van de tijd op zijn geweest, hoeveel daarvan tot het voorgaande begrotingsjaar gerealiseerd is en wat er voor de komende jaren gepland is. Op deze wijze bieden wij via deze paragraaf inzicht en overzicht in het verloop van de investeringsagenda als geheel.

Financieel meerjarenoverzicht van de investeringsvoorstellen uit de drie tranches van de investeringsagenda (besluiten zijn meegenomen tot en met de bestuursrapportage 2019)

Investeringsvoorstel (bedragen x 1mln)	oorspr. bedrag	max beschikbaar	Realisatie  t/m 2018	Raming  2019	Raming 2020	raming 2021 e.v.	gealloceerd, maar niet geraamd	Nog niet gealloceerd
Energietransitie 1)	€ 71,20	€ 59,20	€ 48,99	€ 0,00	€ 0,27	€ 0,78	€ 9,16	€ 0,00
Landschappen van allure 2)	€ 56,15	€ 53,90	€ 52,88	€ 0,04	€ 0,00	€ 0,00	€ 0,97	€ 0,01
Brabant C / BHC (incl. correctie afwikkelingsverschil aangepast in 2019)	€ 50,00	€ 35,00	€ 34,72	€ -16,02	€ 0,06	€ 0,10	€ 12,50	€ 3,64
Sportplan 2016	€ 40,00	€ 38,40	€ 35,41	€ 2,99	€ 0,00	€ 0,00		€ 0,00
Grote erfgoedcomplexen	€ 61,50	€ 39,00	€ 22,82	€ 7,23	€ 0,00	€ 0,00	€ 6,80	€ 2,15
Appraatkosten 1e tranche	-	€ 7,44	€ 7,44	€ 0,00	€ 0,00	€ 0,00		€ 0,00
Totaal 1e tranche	€ 278,85	€ 232,94	€ 202,26	€ -5,75	€ 0,33	€ 0,88	€ 29,43	€ 5,80
Groen Ontwikkelfonds Brabant 4)	€ 240,00	€ 235,00	€ 152,41	€ 25,44	€ 0,33	€ 1,32	€ 55,51	€ 0,00
Innovatiefonds Brabant 3)	€ 125,00	€ 150,70	€ 5,30	€ 0,00	€ 0,00	€ 0,00	€ 145,40	€ 0,00
Energiefonds Brabant 3)	€ 60,00	€ 60,00	€ 3,10	€ 0,00	€ 0,00	€ 0,00	€ 56,90	€ 0,00
Breedbandfonds Brabant/agenda digitalisering	€ 50,00	€ 50,00	€ 1,01	€ 1,60	€ 1,00	€ 1,50	€ 41,50	€ 3,39
Appraatkosten 2e tranche	€ 19,00	€ 4,00	€ 1,20	€ 0,24	€ 0,24	€ 0,96	€ 1,36	€ 0,00
Totaal 2e tranche	€ 494,00	€ 499,70	€ 163,01	€ 27,28	€ 1,57	€ 3,78	€ 300,67	€ 3,39
Transitie agrofood	€ 15,00	€ 14,40	€ 9,40	€ 3,28	€ 1,01	€ 0,00	€ 0,72	€ -0,00
Energietransitie 5)	€ 20,00	€ 19,20	€ 8,88	€ 4,43	€ 0,40	€ 0,00	€ 3,94	€ 1,55
Energieneutrale woningen	€ 8,00	€ 7,70	€ 1,02	€ 5,45	€ 1,25	€ 0,00		€ -0,02
Ecologische structuurversterking	€ 50,00	€ 48,00	€ 7,00	€ 15,50	€ 8,50	€ 17,00		€ -0,00
Deltaprogramma	€ 30,00	€ 28,80	€ 28,80	€ 0,00	€ 0,00	€ 0,00		€ 0,00
Economische structuurversterking 6)	€ 150,00	€ 148,98	€ 90,62	€ 24,16	€ 0,27	€ 0,10	€ 18,40	€ 15,44
Cultuur en leefbaarheid	€ 20,00	€ 19,20	€ 8,97	€ 5,23	€ 3,54	€ 0,00	€ 1,46	€ -0,00
Appraatkosten 3e tranche	-	€ 11,70	€ 8,78	€ 2,93	€ 0,00	€ 0,00		€ -0,00
Totaal 3e tranche	€ 293,00	€ 297,98	€ 163,47	€ 60,96	€ 14,97	€ 17,10	€ 24,52	€ 16,96

1) Exclusief Clean Tech fonds, deze is in 2013 betaald uit de algemene middelen. Restant € 9,4 miljoen is gealloceerd voor afdekking lening aan Biobasedfonds bij de BOM.

2) Restant van € 870.000 is gealloceerd voor dekking van leningen en garantstellingen.

3) Bedragen zijn volledig gecommitteerd in de vorm van leningen aan de desbetreffende fondsen daarmee dus ook gealloceerd.
De bedragen die in de realisatie en ramingen zijn opgenomen hebben betrekking op de verliesvoorziening en dekking van de fondsmanagementkosten.
In geval van Innovatiefonds is er een positief beleggingsresultaat gehaald in 2015 dat in 2016 is verantwoord.

4) Het gedeelte dat nog niet is opgenomen in realisatie en raming is geïnvesteerd in grond en dus gealloceerd totdat de grond wordt verkocht of ingezet als ruilgrond.

5) het deel dat gealloceerd is heeft voor € 3,5 miljoen betrekking op de afdekking van de garantstelling in het kader van Geothermie.

6) het deel dat gealloceerd is heeft betrekking op de afdekking van de risico's m.b.t verstrekte leningen aan (o.a.) MKB-Plusfonds, OneLogistics, HTSM en Photonica.