Ontwikkelingen
De meest belangwekkende ontwikkelingen bij de verbonden partijen:
Invloed Covid
In 2020 heeft het coronavirus bij alle verbonden partijen in meer of mindere mate impact gehad op de uitoefening van hun kerntaken. In alle aandeelhoudersvergaderingen 2020 is specifiek ingegaan op dit onderwerp. Ook heeft de provincie een verzoek aan de accountants gedaan om zowel in 2020 als in 2021 dieper in te gaan op de impact van het coronavirus op de verbonden partijen. Op korte termijn zijn alle verbonden partijen in staat geweest de gevolgen van het virus op te vangen. Als het coronavirus echter hardnekkig blijft voortwoekeren is het onduidelijk wat het lange termijn effect zal zijn. Bij Eindhoven Airport en Monumentenbeheer Brabant heeft de impact van het virus tot bijzondere/extra afspraken geleid. Deze zijn in de toelichting bij deze verbonden partijen nader toegelicht.
De steunmaatregelen in verband met COVID hebben ook geleid tot extra inzet bij de BOM zie hiervoor de toelichting programma Economie.
Enexis
De (Brabantse) energietransitie, die vraagt om forse aanpassingen en investeringen in het energienetwerk. In 2020 hebben de aandeelhouders van Enexis een converteerbare hybride aandeelhouderslening verstrekt van in totaal € 500 miljoen. De provincie Noord-Brabant neemt hiervan circa € 159 miljoen voor haar rekening. De aandeelhouders voorzien Enexis Holding hiermee van een belangrijke financiële impuls (versterking van het Eigen Vermogen) om de aanpassingen te realiseren. Ook in 2020 was Enexis een belangrijke partner in de ontwikkeling en uitvoering van de RES’en in Brabant. De Uitvoeringsagenda Energie 2021-2023 geeft verder richting aan de gesprekken met (o.a.) Enexis over de planning van opwek en vraagsturing in relatie tot netcapaciteit en andere opgaven als woningbouw, bedrijventerreinen, laadpalen etc. Zie ook toelichting bij programma energie.
Vuelta La Holanda
De Stichting La Vuelta Holanda realiseert de start van de Vuelta (Ronde van Spanje) in Nederland. Vanwege de coronacrisis is dit sportevenement in 2020 afgelast. Er is een scenario onderzoek gestart om het evenement naar 2022 te verplaatsen.
Eindhoven Airport
De financiële impact van het coronavirus op de bedrijfsvoering van Eindhoven Airport is in 2020 zéér groot. Eindhoven Airport heeft maatregelen genomen om zowel de investeringen als de operationele kosten in te perken. Een (klein) aantal investeringen zijn juist vanwege Corona naar voren gehaald, dit gezien de rust op het vliegveld (weinig reizigers hebben er dan last van).
Onduidelijk is echter nog wat de impact op Eindhoven Airport zal zijn als de effecten van de coronacrisis komende jaren aan blijven houden. Een aantal scenario’s zijn uitgewerkt waarbij er onder meer rekening wordt gehouden met een economische recessie en een terugvallende vraag naar luchtvaart.
BOM
De BOM heeft in 2020 in nauw overleg met de aandeelhouders en andere stakeholders een meerjarenplan ontwikkeld voor de periode 2021 – 2025. Het beleidskader economie en de uitvoeringsagenda energie vormen de basis voor het gesprek met de BOM over de uitwerking in concrete activiteiten en jaarplannen.
BOM (en de ROM’s) leverde een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van de Corona-Overbruggingslening (COL) voor startups, scale-ups en (innovatieve) mkb-ers. Zie ook toelichting bij programma economie en energie.
Beëindigde verbonden partijen
Drie van de vijf SPV's Enexis (CBL Vennootschap BV, Vordering op Enexis BV en Verkoop Vennootschap BV )
De Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (de CV is ontbonden), de Brabantse Investeringsfondsen Nieuwbouwwoningen en het breedbandfonds.
Nieuwe verbonden partijen
De provincie is in 2020 één nieuwe deelnemingen aangegaan. De Hollandse Waterlinie. Het activeren van deze Gemeenschappelijke regeling hangt af van besluitvorming van Unesco werelderfgoed en wordt pas in de zomer van 2021 verwacht.
Risico's
Een verbonden partij wordt getoetst op aandachtspunten of risico’s op het gebied van beleid, governance of financiën. Bij de toetsing wordt altijd uitgegaan van de meest actuele wet- en regelgeving(de Wet Normering Topinkomens (WNT) is specifiek opgenomen in de tabel)Indien oranje of rood wordt gescoord, wordt dit onderaan de tabel toegelicht.
Groen Geen noemenswaardige aandachtspunten of risico’s.
Oranje Aandachtspunten of risico’s die om aandacht of inzet vragen. Dit heeft geen hoge urgentie en de risico’s zijn beperkt. Bijvoorbeeld bestuurswisselingen, statuten die herzien (moeten) worden of licht tegenvallende resultaten.
Rood Grote aandachtspunten die soms directe actie vereisen en reeds eerder onder de aandacht van PS zijn gebracht. Bijvoorbeeld niet afgedekte financiële risico’s, slecht functioneren bestuur of toezichthouder, als er geen publiek belang (meer) is of tegenvallende resultaten.
In de bijlagenbundel van de Begroting is de ‘Uitwerking Paragraaf Verbonden Partijen’ opgenomen. In deze bijlage wordt ook nader ingegaan op het Innovatiefonds, Energiefonds, Brabant C fonds, Groen Ontwikkelfonds, Leisure ontwikkelfonds en Brabant Startup Fonds.
1. Gemeenschappelijke regelingen
| Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
| Havenschap Moerdijk (i.c.m. Havenbedrijf) |
Programma 5, 6 |
|
|
Actief |
Voldoet |
| Zuidelijke Rekenkamer |
Programma 1 |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
| Kleinschalig Collectief Vervoer Noordoost-Brabant |
Programma 8
|
|
|
Monitorend
|
Voldoet
|
| Omgevingsdienst Midden- en West Brabant |
Programma 3
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Omgevingsdienst Zuidoost Brabant |
Programma 3
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Omgevingsdienst Brabant Noord |
Programma 3
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
Omgevingsdienst Brabant Noord
Financiën: De exploitatiebegroting van de ODBN is in evenwicht. De financiële positie voldoet echter niet aan de norm. De norm is dat de algemene reserve ten minste zo groot is als de financiële waarde van de gewogen risico’s (norm: weerstandsratio is ten minste 1). In de Ontwerpbegroting 2021 bedraagt deze 0,84. Van belang is dat het weerstandsvermogen versterkt wordt tot ten minste het gewenste, genormeerde niveau.
Het meerjarenontwikkelingsplan (MJOP) is voor een belangrijk deel afgerond. Uit de jaarrekeningresultaten van de komende jaren zal nog moeten blijken hoe robuust de bedrijfsvoering van de ODBN is.
2. Vennootschappen en coöperaties
| Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
| Enexis NV |
Programma 6 |
|
|
Actief |
Voldoet |
| CBL Vennootschap BV |
Beëindigd |
|
|
|
|
| Vordering op Enexis BV |
Beëindigd
|
|
|
|
|
| Verkoop Vennootschap BV |
Beëindigd
|
|
|
|
|
| CSV Amsterdam BV |
Programma 5
|
|
|
Actief |
n.v.t. |
| Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV |
Programma 5
|
|
|
Actief
|
n.v.t.
|
| Brabant Water NV |
Programma 3
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Eindhoven Airport NV |
Programma 8
|
|
|
Actief
|
n.v.t.
|
| BOM Holding BV |
Programma 5, 6
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte BV |
Programma 2
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Tuinbouw Ontwikkelingsmaatschappij BV |
Beëindigd |
|
|
|
|
| Business Park Aviolanda BV |
Programma 5 |
|
|
Actief
|
n.v.t
|
| Nederlandse Waterschapsbank NV |
Programma 3 |
|
|
Monitorend
|
n.v.t.
|
| NV Bank voor Nederlandse Gemeenten |
Programma 1 |
|
|
Monitorend
|
n.v.t.
|
| PZEM NV |
Programma 5 |
|
|
Monitorend
|
n.v.t.
|
| Pivotpark Holding BV |
Programma 5 |
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Green Chemistry Campus BV |
Programma 5, 6 |
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Groen Ontwikkelfonds Brabant BV |
Programma 3 |
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Monumenten Beheer Brabant |
Programma 10 |
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Brabant Startup Fonds BV |
Programma 5 |
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Breedbandfonds Brabant |
Beëindigd |
|
|
|
|
Brabant Water
Financiën: Op basis van de gepubliceerde jaarcijfers 2019 (en waarschijnlijk ook van 2020) staat Brabant Water er financieel gezond voor. In 2019 is er een positief nettoresultaat behaald van € 29,5 mln. en bedroeg de solvabiliteit 58%. Toch zijn er ontwikkelingen die alertheid vragen. Door klimaatveranderingen staan drinkwaterbedrijven voor een enorme opgave. Langere perioden van hitte en droogte vragen om extra investeringen in productie- en distributiecapaciteit. Naast verdroging zorgen digitalisering, cybersecurity en veroudering van het huidige drinkwaternetwerk ook voor een stijgende noodzaak tot (extra) investeren. De vraag is echter op welke wijze dit gefinancierd gaat worden. Door de huidige winstregulering kunnen drinkwaterbedrijven namelijk niet het benodigde extra geld genereren om deze investeringen uit te voeren. Vanuit de drinkwaterbedrijven is dan ook een lobby aan het ontstaan voor een aanpassing van de huidige winstreguleringsmethodiek.
Brabant Water brengt momenteel in kaart wat de financiële impact is van bovengenoemde risico’s en op welke wijze de (extra) investeringen op de korte, middellange en lange termijn gefinancierd moeten gaan worden.
Eindhoven Airport
Financiën: De financiële impact van het coronavirus op de bedrijfsvoering van Eindhoven Airport is in 2020 en vooralsnog ook in 2021 zéér groot. Het grootste deel van de kosten is vast en de inkomsten uit havengelden, parkeren, horeca en Retail zijn nagenoeg weggevallen. De effecten van Covid-19 leverde voor Eindhoven Airport in 2020 een fors negatief operationeel resultaat op. Door de goede financiële basis die afgelopen jaren is opgebouwd kan het verlies over 2020 worden opgevangen. Gezien de huidige coronacrisis en de zéér grote impact hiervan op de luchtvaartindustrie wordt er geen dividend uitgekeerd over de boekjaren 2019 en 2020. Ondanks de tegenslag in 2020 en 2021 is er vertrouwen in de toekomst, dit gezien de start van de vaccinaties en het feit dat afgelopen zomer tijdens de korte opleving het “oude reisgedrag” van de reiziger weer relatief snel opveerde.
BOM Holding BV
WNT: Ten aanzien van de bezoldiging van de bestuurders en toezichthouders geldt dat deze passend is binnen de wettelijke kaders van de WNT en het bezoldigingsbeleid zoals dit door de aandeelhouder is vastgesteld.
Governance: In 2019 is mevrouw E.A.G. Raats–Coster toegetreden tot de RvC. RvC bestaat uit 5 personen en functioneert naar tevredenheid. De provincie stuurt via de aandeelhouderslijn en via de subsidielijn. In 2020 mevrouw Brigit van Dijk gestart als nieuwe CEO.
Ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte, BV ORR
Beleid: In 2022 dient zich de Omgevingswet en nieuwe Provinciale Omgevingsverordening aan. De positie die RvR in het buitengebied heeft kan hierbij onder druk komen te staan doordat de exclusiviteit van RvR verdwijnt. Het buitengebied wordt namelijk ook toegankelijk gemaakt voor andere woningbouwontwikkelingen. In 2021 vindt actief afstemming plaats tussen de directie, RvC en aandeelhouder om hier het strategisch beleid op aan te passen.
Tuinbouw Ontwikkelingsmaatschappij, BV TOM
De activiteiten van de TOM BV zijn alleen nog gericht op beëindiging van de samenwerking.
Pivotpark Holding BV
Financiën: De financiële positie ultimo 2020 + prognoses laten een positief beeld zien waardoor een voorziening niet meer nodig wordt geacht.
Green Chemistry Campus BV
Beleid: De personeelswisselingen en COVID-19 hebben impact (verminderde acquisitie en marketing
activiteiten) gehad op het te voeren beleid van de Green Chemistry Campus. De focus lag hierdoor meer op de korte termijn dan op de (middel)lange termijn. De nieuwe directeur, geeft sinds haar aanstelling begin november prioriteit aan het opstellen van het jaarplan 2021 en de actualisatie van het businessplan 2019-2025.
Financiën: Vanwege de Corona-effecten vallen de inkomsten uit projecten en adviesdiensten over 2020 tegen. Hierdoor loopt GCC achter op de groei zoals geschetst in het businessplan. Eind 2019 is door de provincie Noord-Brabant projectsubsidie verleend vanuit het budget van het uitvoeringsprogramma "Brabant beweegt Biobased 2016-2019". Deze subsidie wordt in gelijke delen overgemaakt over de jaren 2019 tot en met 2024. Dit geeft de campus tijd om de waardepropositie verder te ontwikkelen en de businesscase te verstevigen. Voor de kapitaalinbreng is een voorziening getroffen van € 2.3 mln., dit is gelijk aan de waarde van het ingebrachte vermogen. De reden hiervoor is dat – mede op basis van een lange termijn planning - de kans groot is dat de kapitaalinbreng niet terugverdiend kan worden.
Monumenten Beheer Brabant
Beleid: In het najaar 2017 is gestart met de nieuwe rol “beweging stimuleren”. Eind 2019 heeft een evaluatie hiervan plaatsgevonden. De conclusies en aanbevelingen zijn betrokken bij het nieuwe Erfgoedkader dat in 2020 is opgesteld. Inmiddels is besloten dat de rol “beweging stimuleren” geen structurele taak meer is van MBB.
Financiën: Voor de kapitaalinbreng is een voorziening getroffen van € 2,058 mln., dit is gelijk aan de waarde van het ingebrachte vermogen, maar dit neemt niet weg dat het risico van niet volledig terugverdienen van investeringen blijft. De coronamaatregelen treffen de belangrijkste huurders van MBB, waardoor zij de huur heeft opgeschort. De provincie heeft MBB uitstel van betaling van rente en aflossing geboden voor een termijn van 7 maanden.
3. Stichtingen en verenigingen
| Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
| Interprovinciaal overleg IPO en Bij 12 (vereniging) |
Programma 1 |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
| Huis van de Nederlandse Provincies (vereniging) |
Programma 1 |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
| Stichting Brabant C Fonds |
Programma 10
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Brabantse Investeringsfondsen Nieuwbouwwoningen |
Beëindigd
|
|
|
|
|
| Stichting Beheer Museum Kwartier |
Programma 10
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Stichting Leisure Ontwikkelfonds Brabant |
Programma 5
|
|
|
Actief
|
Voldoet
|
| Stichting Brainport Smart District |
Programma 2 |
|
|
Actief |
Voldoet |
| Stichting La Vuelta Holanda |
Programma 10
|
|
|
Actief
|
n.v.t.
|
Stichting Brainport Smart District
In het najaar 2020 is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd naar een Gezamenlijk Innovatief Ontwikkelbedrijf (GIO). Dit om het innovatieprogramma verder door te ontwikkelen en te komen tot enerzijds de gewenste kennisdeling over en versnelling van het woningbouwprogramma en anderzijds de integratie van het programmabureau met de grondexploitatie.
In het eerste kwartaal van 2021 worden de resultaten van de haalbaarheidsstudie besproken met de gemeente Helmond en de provincie. Op basis hiervan moet duidelijk worden hoe de governance van het GIO eruit moet gaan zien en welke plaats de stichting hierin krijgt en hoe de financieringsstructuur voor BSD wordt ingeregeld. Afhankelijk van de rol die de provincie hier gaat innemen dient het financieringsvraagstuk opnieuw bekeken te worden. Stichting BSD verkent op dit moment diverse subsidiemogelijkheden voor de financiering van de innovatiecomponenten van Brainport Smart District.
4. Overige verbonden partijen
| Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
| Fonds Nazorg Gesloten Stortplaatsen |
Programma 3 |
|
|
Actief |
Voldoet |