Ontwikkelingen:
Invloed Covid 19:
Onduidelijk is in welke mate Covid 19 zijn weerslag in 2021 zal hebben op de verbonden partijen van de provincie Noord-Brabant. In 2020 heeft het coronavirus bij alle verbonden partijen in meer of mindere mate impact gehad op de uitoefening van hun kerntaken. In alle aandeelhoudersvergaderingen 2020 is specifiek ingegaan op dit onderwerp. Ook heeft de provincie een verzoek aan de accountants gedaan om zowel in 2020 als in 2021 dieper in te gaan op de impact van het coronavirus op de verbonden partijen. Op korte termijn zijn alle verbonden partijen in staat geweest de gevolgen van het virus op te vangen. Als het coronavirus echter hardnekkig blijft voortwoekeren is het onduidelijk wat de lange termijn effecten zullen zijn.
Actualisatie Kadernota en evaluatie van het beleidskader Verbonden Partijen
In 2021 wordt de Nota Samenwerkingsrelaties en Verbonden Partijen geactualiseerd. De Nota beschrijft de kaders omtrent het aangaan, beheren en beëindigen van Verbonden Partijen en Samenwerkingsrelaties. Tevens wordt de evaluatie van het beleidskader Verbonden Partijen in 2021 uitgevoerd. Dit vindt eenmaal in de vier jaar plaats.
Beëindiging Verbonden Partijen:
In 2020 zijn er zes verbonden partijen beëindigd en deze zijn dan ook niet meer opgenomen in de paragraaf Verbonden Partijen Begroting 2021. Het gaat hier om 3 Special Purpose Vehicles (SPV's) Enexis (CBL Vennooschap , Vordering op Enexis en Verkoop Vennootschap), de Tuinbouwontwikkelingsmaatschappij (TOM), het Breedbandfonds en de Brabantse Investeringsfondsen Nieuwbouwwoningen.
Enexis:
In de Energieagenda 2019-2030 (Bijlage 1 Statenvoorstel 86/18 7 december 2018) staat toegelicht dat de energietransitie een systeemtransitie is die de hele maatschappij aangaat. Om deze transitie te realiseren moet er worden overgegaan van een centraal gestuurd, fossiel energiesysteem naar een decentraal, duurzaam energiesysteem. Dit vraagt forse investeringen in het energienetwerk en -dienstverlening.
Voor de financiering van een deel van deze investeringen hebben 5 provinciale en 23 gemeentelijke aandeelhouders eind juli 2020 (het eerste deel van) een converteerbare hybride aandeelhouderslening aan Enexis Holding verstrekt. Het tweede deel volgt eind november 2020. In totaal gaat het om € 500 miljoen. De aandeelhouders voorzien Enexis Holding hiermee van een belangrijke financiële impuls (versterking van het Eigen Vermogen) die bijdraagt aan het realiseren van de energietransitie.
Als gevolg van de extra investeringen in de energietransitie en de doorberekening van de Tennet-tarieven zal de winst 2021 en het in 2021 te ontvangen dividend over de winst van 2020 substantieel lager zijn ten opzichte van 2019 en 2020. Naar verwachting zal het uit te keren dividend in 2021 (over de winst van 2020) dalen naar ongeveer € 75 miljoen. In 2022 is de prognose dat het uit te keren dividend gehalveerd zal zijn ten opzichte van 2020 (€ 50 mln.). In 2022 worden namelijk de tarieven door de Autoriteit Consument & Markt (ACM) opnieuw bepaald en zal de impact van de lage rente zich nadrukkelijk (negatief) doen gelden.
SPV's Enexis:
De Special Purpose Vehicles (SPV’s) Verkoop Vennootschap (VV), Vordering op Enexis (VoE) en CBL Vennootschap zijn alle in 2020 ontbonden en uitgeschreven. Met betrekking tot Publiek Belang Elektriciteitsproductie is het doel om de vennootschap in 2021 op te heffen en de resterende liquide middelen uit te keren aan de aandeelhouders naar rato van het aandelenbelang. CSV Amsterdam zal voorlopig nog voortbestaan om op eigen kosten en risico namens Deponie Zuid BV (vennootschap onder Attero Holding BV), in overleg met de aandeelhouderscommissie, het bezwaar en/of beroep te voeren tegen de belastingdienst ten aanzien van de naheffingsaanslag afvalstoffenbelasting. De uitkomst kan zijn dat CSV in het gelijk wordt gesteld waarna er een teruggave plaatsvindt van de naheffingsaanslag. In het geval dat CSV niet in het gelijk wordt gesteld heeft het, naast het mislopen van de teruggave naheffingsaanslag, geen overige financiële gevolgen voor CSV. Na afwikkeling van deze bezwaar- en/of beroepsprocedure zal de vennootschap kunnen worden opgeheven en kunnen de resterende liquide middelen uitgekeerd worden aan de aandeelhouders naar rato van het aandelenbelang.
Eindhoven Airport:
Eindhoven Airport gaat in 2021 de ingezette strategie - kwaliteit gaat boven kwantiteit - verder handen en voeten geven. Met de regio is afgesproken dat het aantal starts en landingen voorlopig niet omhoog gaat en net als 2020 blijft staan op 41.500 vliegtuigbewegingen. Tevens wordt vanaf het winterseizoen, ingaande op 25 oktober 2020, geen geplande vluchten uitgevoerd na 23.00 uur. Mocht er in 2022 weer sprake zijn van groei dan kan dat alleen als de overlast voor de omgeving niet toeneemt. Evenals 2020 zal het coronavirus naar verwachting ook in 2021 een grote onzekere factor spelen in de bedrijfsvoering van Eindhoven Airport.
Pivotpark
Pivot Park heeft als doelstelling het rendabel laten exploiteren en ontwikkelen van de bestaande gebouwen, infrastructuur, apparatuur en services, en tevens invulling geven aan de community van Pivot Park gevestigde bedrijven, zodat het park uitgroeit tot een volwaardige open innovatie campus voor Life Sciences & Health, met een focus op vroege medicijnontwikkeling. Er werken 584 personen op het Pivot Park verdeeld over 61 bedrijven. Op dit moment is ruim 90% van de beschikbare ruimte op Pivotpark verhuurd en de vraagt groeit, mede vanwege het coronavirus, nog steeds door. Veel bedrijven vragen extra ruimte aan, dit om hun personeel op veilige afstand te kunnen laten werken. Daarnaast blijft ook de vraag uit het buitenland steeds meer toenemen. Ondanks deze positieve ontwikkelingen vraagt de financiële positie van Pivotpark extra aandacht en is deze als verhoogd - Rood - risico beoordeeld in het stoplichtenmodel.
Green Chemistry Campus (GCC)
Het nieuwe businessplan 2019-2025 wordt door de aandeelhouders van de Green Chemistry Campus in het najaar 2020 vastgesteld. Daarin blijft het stimuleren en aanjagen van (economische) innovatie op het gebied van de ontwikkeling van nieuwe materialen, producten en concepten onverminderd belangrijk. Net als het aantrekken van nieuwe bedrijvigheid naar de regio, het creëren van nieuwe werkgelegenheid en het behouden van bestaande werkgelegenheid. De GCC relateert haar missie en ambities in het nieuwe businessplan echter ook nadrukkelijk aan de relevante maatschappelijke ontwikkelingen zoals de Global Goals van de VN en het klimaatakkoord. Gekoppeld aan de overtuiging dat grondstoffen vanuit biomassa een belangrijke rol gaan spelen in het halen van doelen voor wat betreft CO2 en circulaire economie. Met de omschreven waardepropositie overstijgt de GCC de eigen locatie: de campus is zo groot als de regio. De kracht van de regio is juist de grote diversiteit en complementariteit van de verschillende stakeholders en faciliteiten.
Vuelta La Holanda:
De Stichting La Vuelta Holanda realiseert de start van de Vuelta (=Ronde van Spanje) in Nederland. Bedoeling was om in de zomer van 2020 het evenement te organiseren maar dat is uiteindelijk niet doorgegaan vanwege de coronacrisis. Er is een scenario onderzoek opgestart om het evenement naar 2022 te verplaatsen. Het programma zal in 2022 bestaan uit de proloog in de gemeente Utrecht en twee etappes die de provincies Noord-Brabant en Utrecht doorkruisen. Aan de Stichting La Vuelta Holanda nemen de volgende publieke partners deel, gemeenten Breda, 's-Hertogenbosch, Utrecht en de provincies Utrecht en Noord-Brabant.
Risico's
Een verbonden partij wordt getoetst op aandachtspunten of risico’s op het gebied van beleid, governance of financiën. Bij de toetsing wordt altijd uitgegaan van de meest actuele wet- en regelgeving.
Indien oranje of rood wordt gescoord, wordt dit onderaan de tabel toegelicht.
Groen Geen noemenswaardige aandachtspunten of risico’s.
Oranje Aandachtspunten of risico’s die binnen het uitvoeringsmandaat vallen van GS . Dit heeft geen hoge urgentie en de risico’s zijn beperkt. Bijvoorbeeld bestuurswisselingen of statuten die herzien (moeten) worden.
Rood Grote aandachtspunten die soms directe actie vereisen en onder de aandacht van PS dienen te worden gebracht. Bijvoorbeeld niet afgedekte financiële risico’s, slecht functioneren bestuur of toezichthouder of als er geen publiek belang (meer) is.
De waardering financiën is niet meer gebaseerd op de positie per 31-12 maar op basis van het duurzaam perspectief. Aan de hand van een meerjarige businesscase/plan wordt beoordeeld wat de waarde is van ons ingebrachte vermogen. Mochten wij inschatten dat ons vermogen duurzaam lager uitvalt (onderbouwd middels de plannen en begrotingen) dan treffen we daarvoor een voorziening of waarderen we (mogelijk) daadwerkelijk af. De indicator in het verkeerslichtenmodel wordt bij een duurzame waardevermindering op rood gezet.
In de bijlagenbundel van de Begroting is de ‘Uitwerking Paragraaf Verbonden Partijen’ opgenomen. In deze bijlage wordt ook nader ingegaan op het Innovatiefonds, Energiefonds, Breedbandfonds, Brabant C fonds, Groen Ontwikkelfonds, Leisure ontwikkelfonds en Brabant Startup Fonds.
1. Gemeenschappelijke regelingen
|
Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
1.1 |
Havenschap Moerdijk (icm Havenbedrijf) |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
Voldoet |
1.2 |
Zuidelijke Rekenkamer |
1. Bestuur en Veiligheid |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
1.3 |
Kleinschalig Collectief vervoer Brabant Noordoost |
8. Basisinfrastructuur Mobiliteit |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
1.4 |
Omgevingsdienst Midden- en West Brabant |
4. Natuur en Milieu |
|
|
Actief |
Voldoet |
1.5 |
Omgevingsdienst Zuidoost Brabant |
4. Natuur en Milieu |
|
|
Actief |
Voldoet |
1.6 |
Omgevingsdienst Brabant Noord |
4. Natuur en Milieu |
|
|
Actief |
Voldoet |
1.7 |
Hollandse Waterlinies, wordt opgericht als Unesco Werelderfgoedcomité de Hollandse Waterlinies op de lijst van werelderfgoed plaatst, dit besluit wordt in najaar 2020 genomen. |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
|
|
1.6 Omgevingsdienst Brabant Noord (ODBN)
Financiën: Na het verlies in 2017 van € 1 miljoen (zie jaarstukken 2017) is een review uitgevoerd naar oorzaken van de financiële problemen. Via een statenmededeling is PS daarover geïnformeerd. Dit leidde tot een herziene begroting 2018 en een vertraagde begroting 2019 met kostendekkende, hogere uurtarieven. Via de zienswijze heeft PS zich hierover kunnen uitspreken. Om de bedrijfsvoering te verbeteren rondt de ODBN haar meerjarenontwikkelingsplan af. Na de afronding van het meerjarenontwikkelingsplan moet vanaf 2021 blijken of de bedrijfsvoering in orde is.
Het weerstandsvermogen van de ODBN voldoet niet aan de norm. De norm is dat de algemene reserve ten minste zo groot is als de financiële waarde van de gewogen risico’s (norm: weerstandsratio is ten minste 1). In de ontwerpbegroting 2021 bedraagt deze 0,84. De ODBN verwacht het weerstandsvermogen te versterken via begrotingsoverschotten én door risico’s te verkleinen.
1.7 Hollandse Waterlinies
In de 44ste vergadering van het Unesco Werelderfgoedcomité, die gepland staat voor het najaar van 2020, wordt duidelijk of de Hollandse Waterlinies op de lijst van Werelderfgoed wordt geplaatst. Bij positief besluit wordt ook de gemeenschappelijke regeling daadwerkelijk opgericht. Hierover hebben Provinciale Staten op 19 juni 2020 al besloten (PS 39/20)
2. Vennootschappen en coöperaties
|
Naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
2.1 |
Enexis NV |
6. Energie |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.2 |
CSV Amsterdam BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
n.v.t. |
2.3 |
Publiek Belang Elektriciteitsproductie BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
n.v.t. |
2.4 |
Brabant Water NV |
3. Water en Bodem |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.5 |
Eindhoven Airport NV |
8. Basisinfrastructuur Mobiliteit |
|
|
Actief |
n.v.t. |
2.6 |
BOM Holding BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.7 |
Ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte, BV ORR |
2. Ruimte en Wonen |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.8 |
Business Park Aviolanda BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
n.v.t. |
2.9 |
Nederlandse Waterschapsbank NV |
3. Water en Bodem |
|
|
Monitorend |
n.v.t. |
2.10 |
NV Bank voor Nederlandse Gemeenten |
1. Bestuur en Veiligheid |
|
|
Monitorend |
n.v.t. |
2.11 |
PZEM NV |
6. Energie |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
2.12 |
Pivotpark Holding BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.13 |
Green Chemistry Campus BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.14 |
Groen Ontwikkelfonds Brabant BV |
4. Natuur en Milieu |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.15 |
Monumenten Beheer Brabant |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.16 |
Brabant Startup Fonds BV |
5. Economie, Kennis en Talentontwikkeling |
|
|
Actief |
Voldoet |
2.8 Business Park Aviolanda BV
Financieel: Business Park Aviolanda (BPA) maakt weliswaar winst, maar te weinig om vervolginvesteringen te kunnen financieren. Voor vastgoed-investeringen is altijd inbreng nodig vanuit de aandeelhouders. Uit strategisch oogpunt is grondverkoop ook geen optie om beoogde vastgoed-ontwikkelingen te kunnen financieren. Een ander risico is dat het vanwege COVID 19 niet goed gaat met de luchtvaartsector en dat dit ook zijn (financiële) weerslag heeft op een bepalende speler op BPA als Fokker Techniek.
2.12: Pivotpark Holding BV
Financiën: De transitie naar een volwaardige open innovatie campus gaat langzamer dan verwacht en vraagt om meer investeringen in tijd en geld. Door het besluit van Provinciale Staten van 20 januari 2017 (dossier 92/16) om een krediet van € 13,9 miljoen ter beschikking te stellen aan Pivotpark, maakt dat de financiële zorgen voor de korte en middellange termijn zijn weggenomen. Voor de kapitaalinbreng is een voorziening getroffen van € 6.3 mln. dit is gelijk aan de waarde van het ingebrachte vermogen. De reden hiervoor is dat, mede op basis van een lange termijnplanning, de kans groot is dat de kapitaalinbreng niet terugverdiend kan worden.
2.13 Green Chemistry Campus
Financiën: Door vertragingen in voorgaande jaren heeft het langer geduurd voordat opbrengsten konden worden gegenereerd. De verwachting is dat GCC het break-even point in 2025 bereikt. Eind 2019 is door de provincie Noord-Brabant projectsubsidie verleend vanuit het budget van het uitvoeringsprogramma "Brabant beweegt Biobased 2016-2019". Dit geeft de campus tijd om de waardepopositie verder te ontwikkelen en de businesscase te verstevigen. Voor de kapitaalinbreng is een voorziening getroffen ter hoogte van € 2.3 mln., dit is gelijk aan de waarde van het ingebrachte vermogen. De reden hiervoor is dat, mede op basis van een lange termijnplanning, de kans groot is dat de kapitaalinbreng niet terugverdiend kan worden.
Governance: In het voorjaar van 2020 heeft Petra Koenders haar functie als directeur neergelegd en is geïnstalleerd als wethouder van de gemeente Bergen op Zoom. In overleg met de raad van commissarissen hebben de Operational & EHSS-manager en de Business Development Manager samen de dagelijkse leiding op zich genomen op ad interim basis. De verwachting is dat in het najaar van 2020 de vacature structureel wordt ingevuld. De nieuwe directeur is verantwoordelijk voor de verdere campusontwikkeling en de realisatie van de doelstellingen van het businessplan 2019-2025.
2.15 Monumenten Beheer Brabant
Beleid: In het najaar 2017 is gestart met de nieuwe rol “beweging stimuleren”. Medio 2018 is voor deze nieuwe rol het ondernemingsplan “ErfgoedLAB Brabant” vastgesteld. Eind 2019 heeft een evaluatie hiervan plaatsgevonden. De conclusies en aanbevelingen zullen worden betrokken bij het nieuwe Erfgoedkader dat in 2020 wordt opgesteld.
Financiën: Voor de kapitaalinbreng is een voorziening getroffen van € 2,058 mln. dit is gelijk aan de waarde van het ingebrachte vermogen. De reden hiervoor is dat, mede op basis van een lange termijnplanning, de kans groot is dat de kapitaalinbreng niet terugverdiend kan worden.
3. Stichtingen en verenigingen
|
naam |
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
3.1 |
Interprovinciaal overleg IPO en BIJ12 (vereniging) |
1. Bestuur en Veiligheid |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
3.2 |
Huis van de Nederlandse Provincies HNP (vereniging) |
1. Bestuur en Veiligheid |
|
|
Monitorend |
Voldoet |
3.3 |
Stichting Brabant C Fonds |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
Actief |
Voldoet |
3.4 |
Stichting Beheer Museum Kwartier |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
Actief |
Voldoet |
3.5 |
Stichting Leisure Ontwikkelfonds Brabant |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
Actief |
Voldoet |
3.6 |
Stichting Brainport Smart District |
2. Ruimte en Wonen |
|
|
Actief |
Voldoet |
3.7 |
Stichting La Vuelta Hollanda |
10. Cultuur, erfgoed, samenleving en sport |
|
|
Actief |
Voldoet |
4. Overige verbonden partijen
|
|
Beleid + primair programma |
Governance |
Financiën |
Aandeelhouderschap |
WNT |
4.1 |
Fonds Nazorg Gesloten Stortplaatsen |
4. Natuur en Milieu |
|
|
Actief |
Voldoet |