Algemeen financieel beleid | Jaarstukken 2024

Inleiding

De lasten en baten van de provincie worden toegedeeld aan tien programma’s. Naast de lasten en baten van de beleidsprogramma’s kent de provincie nog algemene dekkingsmiddelen en de centrale stelposten.

Hebben we bereikt wat we wilden bereiken?

Elk programma heeft naast de lasten van dat programma ook baten - zoals specifieke uitkeringen van het Rijk - die direct tot dat programma behoren. Deze baten zijn meestal niet toereikend om de lasten te kunnen dekken. Tegenover de nadelige saldi van lasten en baten op de programma’s, staan de algemene dekkingsmiddelen.

De in omvang belangrijkste algemene dekkingsmiddelen van de provincie bestaan uit:

de inkomsten van de provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting;
de uitkering uit het provinciefonds;
de beleggingsopbrengsten uit de immunisatieportefeuille;
dividendopbrengsten en
overige algemene inkomsten.

De algemene inkomsten bedragen in 2024 € 898 mln. en dragen bij aan:

het waarborgen van de zelfstandige financiële positie van de provincie;
het handhaven van een reëel sluitende begroting op korte en middellange termijn;
het verzekeren van een evenwichtige inkomstenontwikkeling.

Inzet verbonden partijen

Voor het realiseren van de doelstellingen uit dit begrotingsonderdeel worden onderstaande verbonden partijen ingezet:

Bank Nederlandse Gemeenten NV (BNG)
Nederlandsche Waterschapsbank

Nadere informatie over de verbonden partijen staat in de paragraaf Verbonden partijen.
In de bijlagenbundel –bijlage 3a deelnemingen van de jaarstukken is aangegeven op welke wijze deze verbonden partijen bijdragen aan de doelstellingen van het algemeen financieel beleid.

Algemene middelen

Excel-tabel

Algemeen financieel beleid
Bedragen x € 1.000		Begroting 2024	Begroting 2024	Jaarrekening 2024	Verschil begr. na wijz.
		primitief	na wijziging	realisatie	- realisatie
Lasten
	Programmalasten	183.465 N	58.994 N	49.159 N	9.835 V
	Toegerekende organisatiekosten	31.045 N	53.191 N	54.813 N	1.622 N
Totaal Lasten		214.510 N	112.185 N	103.972 N	8.213 V
Baten
	Programmabaten	741.106 V	870.055 V	898.460 V	28.405 V
	Bijdrage in toegerekende organisatiekosten	0	0	333 V	333 V
Totaal Baten		741.106 V	870.055 V	898.793 V	28.738 V
Saldo van baten en lasten		526.596 V	757.870 V	794.821 V	36.951 V

Specificatie algemene middelen

Omschrijving (toelichting)

Hieronder zijn de baten en lasten van het Algemeen financieel beleid gesplitst naar:

Algemene dekkingsmiddelen
Overhead, Vpb en stelposten

Excel-tabel

Algemeen financieel beleid
Bedragen x € 1.000			Begroting 2024	Begroting 2024	Jaarrek. 2024	Verschil begr. na wijz.
			primitief	na wijziging	realisatie	- realisatie
Algemene dekkingsmiddelen
	Lasten
		Dividenden	0	0	2 N	2 N
		Financieringsfunctie	609 N	609 N	713 N	104 N
		Ontwikkelbedrijf	2.878 N	3.577 N	1.463 N	2.114 V
		Toevoeging voorziening	0	0	4.302 N	4.302 N
		Overige algemene dekkingsmiddelen	370 N	375 N	222 N	153 V
	Totaal Lasten		3.857 N	4.561 N	6.702 N	2.141 N
	Baten
		Opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting	289.229 V	292.079 V	300.365 V	8.286 V
		Uitkering provinciefonds	372.166 V	432.724 V	432.943 V	219 V
		Decentralisatie-uitkeringen via provinciefonds	2.841 V	35.589 V	48.087 V	12.499 V
		Dividenden	12.412 V	18.381 V	18.384 V	2 V
		Financieringsfunctie	64.178 V	84.708 V	85.849 V	1.141 V
		Ontwikkelbedrijf	280 V	1.433 V	2.417 V	984 V
		Overige algemene dekkingsmiddelen	0	4.181 V	9.608 V	5.427 V
	Totaal Baten		741.106 V	869.094 V	897.653 V	28.558 V
Totaal Algemene dekkingsmiddelen			737.249 V	864.533 V	890.951 V	26.418 V

Overhead, Vpb en stelposten
	Lasten
		Financieringsfunctie	0	0	0	0
		Onvoorzien	1.308 N	1.208 N	0	1.208 V
		In te zetten begrotingsruimte	112.599 N	0	0	0
		Overige stelposten	9.198 N	0	0	0
		Overhead	87.549 N	106.415 N	97.095 N	9.320 V
		Voorz.dubieuze debiteuren	0	0	175 N	175 N
	Totaal Lasten		210.653 N	107.624 N	97.270 N	10.354 V
		Overhead	0	961 V	1.140 V	180 V
	Totaal Baten		0	961 V	1.140 V	180 V
Totaal Overhead, Vpb en stelposten			210.653 N	106.663 N	96.130 N	10.533 V

Saldo van baten en lasten			526.596 V	757.870 V	794.821 V	36.951 V

Toelichting op de verschillen t.o.v. de begroting

Excel-tabel

Algemeen financieel beleid
Algemeen financieel beleid - Afwijking lasten (bedragen x € 1.000)	8.213 V

Algemene dekkingsmiddelen:
Ontwikkelbedrijf	2.114 V
Er was rekening gehouden met uitbetaling van schadeclaims in het kader van glastuinbouw Deurne voor een bedrag van € 1,6 mln. De gerechtelijke procedures loopt echter nog, waardoor eventuele schadeclaims in 2024 nog niet zijn afgehandeld. De overige onderschrijding betreft met name onderbesteding ten aanzien van exploitatie uitgaven voor grondbank de Kempen (340K). Hieraan liggen administratief technische redenen aan ten grondslag.

Toevoeging voorziening overige leningen en deelnemingen	4.302 N
Voor de lening aan Spark Lab XXL is een voorziening gevormd van 100% van de openstaande som ten gevolge van een verwachte duurzame waardering vermindering. Daarnaast is de voorziening op een aantal leningen verstrekt aan het Brabant Startupfonds bijgesteld op basis van de meest recente informatie. Ook is er een storting in de voorziening gedaan om het verlies rondom Monumenten Beheer Brabant op te vangen.
Voor Lightyear is een extra voorziening getroffen, vanwege een CLA ronde en een verwatering van ons aandeel.

Overhead, VPB en stelposten
Onvoorzien	1.208 V
In de begroting wordt jaarlijks een stelpost voor onvoorziene lasten van € 1.308.402 opgenomen. Gedurende het begrotingsjaar 2024 is hierop een beroep gedaan voor een bijdrage aan Giro 555 voor hulp aan het Midden-Oosten van €100.000. Het restantbedrag van €1,2 mln. valt vrij.

Overhead	9.320 V
De kosten van de overhead vallen € 9,3 mln. lager uit dan begroot. Dit komt met name door de lagere personeelskosten in 2024 voor de taken die vallen onder de overhead. Dit is in lijn met de gehele organisatie, door afname van ziekteverzuim en later dan verwachte invulling van vacatures door krapte op de arbeidsmarkt. Daarnaast zijn de kosten voor overige personeels- en bedrijfsvoering kosten in 2024 lager uitgevallen dan begroot, zoals toegelicht de in de paragraaf bedrijfsvoering.

Overige: saldo van overige lagere en hogere lasten	127 N

Algemeen financieel beleid - Afwijking baten (bedragen x € 1.000)	28.738 V

Algemene dekkingsmiddelen:
Opbrengsten opcenten motorrijtuigenbelasting	8.286 V
Bij het bestuursakkoord 2023-2027 - is besloten dat de provincie gedurende de looptijd van het bestuursakkoord de opcenten jaarlijks indexeert. Het opcententarief 2024 komt daarmee uit op 82,8. De opbrengsten worden geraamd op € 292,1 mln. op basis van de capaciteit van het wagenpark. De uiteindelijke jaaropbrengst bedraagt ca. € 300,4 mln., een positief resultaat van 2,8%. Deze afwijking heeft te maken met een stijging van wagenpark, gedurende de laatste maanden van 2024.






Uitkering provinciefonds: algemene uitkering	219 V
De algemene uitkering uit het provinciefonds is na wijziging geraamd op € 432,7 mln. op grond van de septembercirculaire 2024. Uit de decembercirculaire 2024 blijkt dat de uitkering 2024 uitkomt op € 432,9 mln. (incl. afrekening 2023). Deze positieve afwijking is het gevolg van een correctie die op de algemene uitkering is verwerkt bij de decembercirculaire.

Uitkering provinciefonds: Decentralisatie-uitkeringen	12.499 V
Decentralisatie-uitkeringen maken deel uit van het provinciefonds, maar hebben een eigen verdeling. De begrotingsbedragen 2024 zijn gebaseerd op de september circulaire 2024.
Naast de algemene uitkering omvat het provinciefonds diverse decentralisatie-uitkeringen die samenhangen met specifieke beleidsafspraken, veelal vastgelegd in convenanten met het Rijk. In totaal gaat het om een volume van bijna € 48,1 mln. De hieraan gerelateerde uitgaven worden verantwoord op de functionele productgroepen in de beleidsprogramma’s. De realisatie is ruim €12,5 mln. hoger dan de raming, omdat er in de decembercirculaire nog een extra uitkering is ontvangen voor:
- Uitvoeringskosten landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (met en zonder piekbelasting: €131.279;
- Indirecte uitvoeringskosten NPLG: € 8.757.768;
- Spreidingswet: €1.950.883;
- Natuurbrandpreventie: € 1.300.000;
- Weerbaar bestuur kleine kernen: €253.374;
- Ondersteuning provincies opstellen ruimtelijk arrangement: €80.417;
- Droogteportaal: €25.000.
Via het statenvoorstel bij de jaarstukken 2024 wordt voorgesteld deze middelen door te schuiven naar 2025.

Ontwikkelbedrijf	984 V
Op basis van periodieke herziene risicoberekening is de voorziening ten aanzien van grondpositie Glastuinbouw Deurne verlaagd (circa € 1,3 mln.). Daarnaast het saldo van diverse hogere en lagere inkomsten (circa 300K).

Financieringsfunctie	1.141 V
In 2024 zijn ook in de laatste maand leningen verstrekt aan gemeenten, waardoor er meer rente-inkomsten zijn gerealiseerd dan geraamd (+€ 0.4 mln.). Daarnaast hebben we in 2024 (net als in 2023) meer rente ontvangen op de lopende rekening bij de Schatkist (+€ 1,8 mln.) enerzijds door een hoger volume en anderzijds door een hoger rentepercentage. De erfpachtinkomsten van protix € 0,16 mln. waren in 2024 niet geraamd. Hiertegenover staan lagere rente-inkomsten uit leningen aan deelnemingen en overige leningen (-/- € 0,7 mln.) en uit kasgeldleningen (-/- € 0,24 mln.). Ook de inkomsten uit erfpacht van de strategische grondportefeuille zijn ruim € 0,2 mln. lager door minder grondaankopen dan ingeschat.

Voordelige afwikkelverschillen subsidies	5.277 V
Deze afwijking heeft betrekking op voordelige afwikkelingsverschillen op subsidies die in voorgaande jaren zijn verstrekt, die ontstaan zijn na de slotwijziging 2024.

Bijdrage in toegerekende organisatiekosten	333 V
De bijdrage in toegerekende organisatiekosten komt hoger uit.

Overige: saldo van overige lagere en hogere baten	1 N