Programma 2 Ruimte en wonen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Het programma heeft in 2022 tal van ontwikkelingen gekend. Zo is in het voorjaar de Ruimtelijke Ordeningsbrief van Minister de Jonge verschenen waarmee de basis voor de doorontwikkeling van het ruimtelijk beleid is gelegd. Het Rijk verzoekt middels deze brief de 12 provincies om te komen tot een ruimtelijke voorstel (oktober 2023) en ruimtelijke arrangement (eind 2023). 12 oktober j.l. hebben we vervolgens van het Rijk het startpakket ontvangen waarin het Rijk haar keuzes heeft vastgelegd (zie memo gedeputeerde). Vanuit deze kaders en onze beleidskaders gaan we in 2023 ontwerpend aan de slag om te komen tot een ruimtelijk voorstel, zie ook statenmededeling hiertoe d.d. 31 jan 2023.
Ook zijn het Beleidskader Leefomgeving en het Beleidskader Wonen en Werken tot stand gekomen welke zijn voorzien om in het voorjaar 2023 vastgesteld te worden. Op basis van deze kaders zullen vervolgens ook de bijbehorende uitvoeringsagenda's worden opgesteld.
Het stedelijk netwerk van Brabant is het 2e grote verstedelijkte gebied van Nederland en staat de komende jaren voor grote uitdagingen. In het BO-Leefomgeving van juni 2022 zijn de ontwikkelprincipes voor een duurzame stedelijke ontwikkeling van stedelijk Brabant met breed draagvlak en complimenten vastgesteld. Tijdens het BO MIRT in november zijn de hoofdkeuzes uit het concept ontwikkelperspectief voor NOVEX-gebied Stedelijk Brabant onderschreven en is afgesproken om op het BO Leefomgeving 2023 tot uitvoeringsafspraken te komen. 
Ook op het gebied van gebiedstransformaties zijn stappen gezet. Zo is op basis van opwerking hiertoe in 2022, begin 2023 het besluit genomen om deel te nemen in de entiteit voor de ontwikkeling van Eindhoven XL (Fellenoord), zie PS voorstel 71/22.? 
 In 2022 is met de toevoeging van 13.850 woningen aan de woningvoorraad de hoogste (absolute) groei in 25 jaar bereikt. Desondanks is de woningbouwopgave onverminderd groot. Op 13 oktober zijn hiertoe bestuurlijke afspraken gemaakt tussen Rijk en provincie (zie Statenmededeling). Deze afspraken worden vervolgens door vertaald naar regionale woondeals die begin maart 2023 zijn bekrachtigd. Zie verder ook de in juli 2022 aangeboden Voortgangsrapportage Brabantse Agenda Wonen
We hebben afspraken gemaakt met de regio’s over de vestiging van XXL-logistiek binnen onze provincie. Deze afspraken zijn begin 2023 bekrachtigd door PS (zie PS 09/23). Ook is de regeling Grote Oogst vastgesteld waarmee een impuls wordt gegeven aan de verduurzaming van een 13-tal bedrijventerreinen (zie statenmededeling).
Bij de uitvoering van de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL) is het wachten op een onherroepelijk besluit door de Raad van State (RvS). Op basis van een eerdere uitspraak door RvS is een gewijzigd Provinciaal Inpassingsplan (PIP), PS 32/22 vastgesteld. Eind 2022 is hierover door RvS een (procedurele) tussenuitspraak gedaan.
De uitvoering van programma Aanpak Stikstof en de Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof 1.0 (BOS) is in 2022 doorgegaan met de inzet in de drie pijlers (de tandwielen) die onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden: versnelling van natuurherstel, verlaging stikstofdepositie en het mogelijk maken van gewenste maatschappelijke economische ontwikkelingen. Daarbij hebben we te maken gehad met een aantal onzekerheden die inherent zijn aan de (landelijke) beleidsontwikkeling, de uitwerking van het Nationaal Programma Landelijk Gebied en de doorwerking daarvan in Brabant als ook de juridische ontwikkelingen. Het Rijk en de provincies zijn van elkaar afhankelijk bij het realiseren van de stikstofaanpak. Onder andere het uitblijven van de criteria van de Rijksregelingen, vertraagde publicatie van NPLG-doelen en het ontbreken van cijfers over de effecten van bronmaatregelen zorgen voor vertraging in het realiseren van de BOS. We hebben – ondanks deze afhankelijkheid - in onze aanpak voortdurend ingespeeld op ontwikkelingen en hebben daaraan - onder andere - vorm gegeven door de start van de actualisatie van de BOS.   
Tot slot is hard gewerkt om ons klaar te maken voor de nieuwe Omgevingswet. De invoering hiervan is inmiddels uitgesteld naar 1 januari 2024.

Hebben we bereikt wat we wilden bereiken?

Terug naar navigatie - Hebben we bereikt wat we wilden bereiken?

Verbeteren van omgevingskwaliteit

Terug naar navigatie - Verbeteren van omgevingskwaliteit

Omschrijving (toelichting)

Indicatoren:

  • Werkend stelsel om wettelijke taken, zoals beoordeling van ruimtelijke plannen, onder de Omgevingswet uit te kunnen voeren.

Vanuit een integrale, gebiedsgerichte benadering – ‘diep, breed en rond’ – participeren we in wisselende rollen (‘richting geven’, ‘beweging stimuleren’, ‘mogelijk maken’) in ruimtelijke ontwikkelingen, zowel binnenstedelijk als in het landelijk gebied en op verschillende schaalniveau’s (van lokaal tot Rijk).

  • Voortgang in uitvoering van ruimtelijke (gebieds)ontwikkelingen

Aan het einde van deze bestuursperiode participeren wij in 10 à 12 stedelijke transformaties en in maximaal 3 coalities m.b.t. de aanpak van leegstand in het buitengebied. Hierin zien we voortgang doordat de ontwikkeling steeds een fase dichter bij de uitvoering komen.

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Onze regelgeving is op orde en de ruimtelijke plannen zijn tijdig voorzien van passend adviezen. Hierbij hebben we, vooruitlopend op het nieuwe beleidskader Leefomgeving, gewerkt vanuit een integrale gebiedsgerichte benadering. Ook de participatie in de stedelijke transformaties loopt op koers. 

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Versnellen van de woningbouw

Terug naar navigatie - Versnellen van de woningbouw

Omschrijving (toelichting)

Indicatoren:

  • Groei van woningvoorraad

Om in de behoefte aan nieuwe woonruimte te voorzien, zullen de eerstkomende vier jaar (2022 t/m 2025) ca. 50.000 woningen aan de voorraad moeten worden toegevoegd

  • Zorgvuldige inpassing van nieuwe woonruimte

Circa 70% van de jaarlijkse woningbouw (toevoeging aan de woningvoorraad) wordt op binnenstedelijke locaties gerealiseerd

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Er zijn in 2022 13.850 woningen toegevoegd aan de woningvoorraad. De groei van de Brabantse woningvoorraad ligt met deze ‘score’ op het hoogste niveau in bijna 25 jaar. De voorraadgroei in 2022 is in lijn met de recente afspraken die we hierover met het Rijk hebben gemaakt in oktober 2022. Zie verder de Voortgangsrapportage Agenda Wonen van 5 juli 2022. We voorzien echter wel een uitdaging in het halen van deze aantallen in de komende jaren vanwege o.a. stikstofproblematiek, inflatie, renteontwikkelingen, tekorten aan bouwmaterialen en personeel, oplopende bouwprijzen etc. 

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Verbeteren van vitaliteit en toekomstbestendigheid van werklocaties

Terug naar navigatie - Verbeteren van vitaliteit en toekomstbestendigheid van werklocaties

Omschrijving (toelichting)

Indicatoren:

  • Ontwikkeling van werklocaties

Vraaggerichte ontwikkeling van vitale en toekomstbestendige werklocaties vanuit de regionale afspraken en samenwerking. Hiertoe maken wij met de vier regio’s plannings- en programmeringsafspraken. Voor 2022 agenderen wij nadrukkelijk ook regionale afspraken over detailhandel.

  • Verduurzamen van werklocaties

13 bedrijventerreinen, waar maatregelen worden genomen betreffende de energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie (grote “oogst”)

Kwaliteit (indicator)

G

Kwaliteit (toelichting)

Op basis van de uitvoeringsagenda Werklocaties 2020-2024 is uitvoering gegeven aan realisatie van de doelstellingen. 

Wat hebben we daarvoor gedaan?

Inzet verbonden partijen

Terug naar navigatie - Inzet verbonden partijen

Voor het realiseren van de doelstellingen uit dit begrotingsprogramma worden onderstaande verbonden partijen ingezet: 

- Ontwikkelingsmaatschappij Ruimte voor Ruimte 

- Stichting Brainport Smart Districts 

Nadere informatie over verbonden partijen staat in de paragraaf Verbonden partijen. 

Heeft het gekost wat het mocht kosten?

Terug naar navigatie - Heeft het gekost wat het mocht kosten?
2. Ruimte en wonen
Bedragen x € 1.000 Begroting 2022 oorspronkelijk Begroting 2022 na wijziging Jaarrekening 2022 realisatie Verschil begroting - realisatie
Lasten
Programmalasten 23.320 N 27.368 N 8.943 N 18.426 V
Toegerekende organisatiekosten 5.748 N 10.251 N 10.218 N 33 V
Totaal Lasten 29.068 N 37.619 N 19.161 N 18.459 V
Baten
Programmabaten 0 19.858 V 1.199 V 18.659 N
Bijdrage in toegerekende organisatiekosten 0 0 180 V 180 V
Totaal Baten 0 19.858 V 1.379 V 18.480 N
Saldo van baten en lasten 29.068 N 17.761 N 17.782 N 21 N

Verschillenanalyse

Terug naar navigatie - Verschillenanalyse
2. Ruimte en wonen - Afwijking lasten (bedragen x € 1.000) 18.459 V
Opkoopregeling piekbelasters 16.600 V
In relatie tot de Opkoopregeling piekbelasters zijn voor 8 aankopen de koopovereenkomsten gesloten. Omdat de aktes van levering in 2023 bij de notaris passeren, komen de aankoopkosten ten laste van 2023.
Specifieke uitkering Nationaal Programma Landelijk Gebied - Uitvoeringskosten 1.023 V
Eind 2022 heeft de provincie de beschikking voor de Specifieke uitkering NPLG-Uitvoeringskosten ontvangen. De activiteiten voor de totstandkoming van het BPLG, die ten laste van deze SPUK gebracht kunnen worden, worden met name in 2023 gerealiseerd.
Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat 593 N
Vanwege de onzekerheid rondom (het moment van) de uitspraak van RvS is de raming GOL voor 2022 naar beneden bijgesteld. Ondertussen zijn zo veel als mogelijk voorbereidende werkzaamheden uitgevoerd en dit heeft geleid tot hogere uitgaven dan verwacht. De overbesteding 2022 wordt verrekend met de toekomstige budgetten voor GOL op de meerjarige begroting.
Aanpak Stikstof 658 V
De middelen voor de aanpak stikstof zijn vanwege vertraging bij het rijk niet uitgeput in 2022.
Regeling Flexwonen 420 V
Betreft de inzet van Rijksmiddelen tbv Flexwonen. Er zijn minder subsidies beschikt dan eerder geprognotiseerd.
Ontwikkelbedrijf 323 V
Betreft met name minderuitgaven ten aanzien van verkenningen.
Werklocaties 112 V
De uitgaven op een diversiteit aan onderdelen van het uitvoeringsprogramma zijn lager dan eerder geprognotiseerd.
Toegerekende organisatiekosten 33 V
De toegerekende organisatiekosten komen op basis van de gerealiseerde uren-inzet lager uit.
Overige: saldo van overige lagere en hogere lasten 117 N
2. Ruimte en wonen - Afwijking baten (bedragen x € 1.000) 18.480 N
Opkoopregeling piekbelasters 16.600 N
In relatie tot de Opkoopregeling piekbelasters zijn voor 8 aankopen de koopovereenkomsten gesloten. Omdat de aktes van levering in 2023 bij de notaris passeren, komen de aankoopkosten ten laste van 2023.
Regeling Flexwonen 889 N
Betreft deels als gevolg van minder uitgaven (0,49 mln.) en deels van een te hoge raming t.a.v. de onttrekking van de Rijksbijdrage (t.o.v. bijdrage PNB).
Specifieke uitkering Nationaal Programma Landelijk Gebied - Uitvoeringskosten 1.023 N
Eind 2022 heeft de provincie de beschikking voor de Specifieke uitkering NPLG-Uitvoeringskosten van het Rijk ontvangen. De activiteiten voor de totstandkoming van het BPLG, die ten laste van deze SPUK gebracht kunnen worden, worden met name in 2023 gerealiseerd.
Bijdrage in toegerekende organisatiekosten 180 V
De bijdrage in toegerekende organisatiekosten komt hoger uit.
Overige: saldo van overige lagere en hogere baten 147 N