Programma 7 Landbouw en voedsel

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

In het programma Landbouw en Voedsel streven we naar een nieuwe balans tussen economie, maatschappij en ecologie in Brabant. Met het vaststellen van het Beleidskader Landbouw en Voedsel 2030 in 2022 hebben we een langjarig perspectief en consistente aanpak geschetst voor de noodzakelijke transitie van een toekomstbestendige landbouw- en voedselsector met een goed verdienvermogen die bijdraagt aan een gezonde leefomgeving en goede omgevingskwaliteit in Brabant ten behoeve van de gezondheid, bodem- en waterkwaliteit, natuur en biodiversiteit. In 2024 zullen wij voortzetten op de in 2022 ingeslagen weg met betrekking tot de uitvoering van de Uitvoeringsagenda Landbouw en Voedsel en de Uitvoeringsagenda Mest

De landbouw- en voedselsector bevindt zich nog steeds in een periode met grote dynamiek en onzekerheid. De doelstellingen op het gebied van klimaat, natuur, water, bodem en volksgezondheid zijn nog onverminderd groot en met het niet doorgaan van het landbouwakkoord en het vallen van het kabinet is er grote onzekerheid over de bijdrage van het rijk voor wat betreft de ontwikkeling van instrumentaria en financiën. Belangrijk onderdeel daarbij is de vergunningverlening in de veehouderij: de huidige normering van stallen volstaat niet meer om daar rechtsgeldige vergunningen op te kunnen verlenen.

Het uitgangspunt voor Landbouw en Voedsel is dat de uitvoeringspraktijk voor 2022 en 2023, conform het Beleidskader Landbouw en Voedsel, de basis is van het bestaande beleid. Daarbij dragen maatregelen bij aan oplossingen van bijvoorbeeld de stikstofproblematiek zoals de pilot Real Time meten en monitoren en de inzet op de Aanpak Piekbelasting.

In het oog springende onderwerpen voor 2024 zijn: 
•    De Aanpak Piekbelasting
•    De pilot Real Time meten en monitoren
•    Bijdragen aan gebiedsgerichte aanpak met o.a. invulling toekomstperspectief landbouw en sociaal-economische impact analyse
•    Het verder uitvoeren van het Plan van Aanpak Jonge Boeren 
•    De innovatie-samenwerking Landbouw en Voedsel, waaronder de samenwerking met de 6 zandprovincies, stuurgroep Landbouw Innovatie Brabant (LIB) en de samenwerking met de regionale ontwikkelmaatschappijen en de BOM. Thema's die we hier gezamenlijk oppakken zijn o.a. precisielandbouw, duurzame voedselverwerking en biobased grondstoffen.
•    Bevorderen natuurinclusieve en biologische landbouw 
•    Uitvoeren Green Deal Eiwitrijke gewassen
•    Samenwerking tussen de proeftuinen Boerderij v.d. Toekomst Zuid-Oostelijk Zand, Vredepeel, Agroproeftuin de Peel
•    De samenwerking met het agrarisch onderwijs.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Het meest duurzaam en circulair in Europa

Terug naar navigatie - Het meest duurzaam en circulair in Europa

We willen bereiken dat in Brabant de meest duurzame landbouw- en voedselproductie plaatsvindt in Europa, mede doordat er sprake is van gesloten mineralenkringlopen (in plantaardige en dierlijke ketens), zoveel mogelijk emissieloze landbouw naar water, bodem en lucht en de klimaatdoelstellingen worden gerealiseerd. De voedselketens produceren gezond voedsel en landbouwbedrijven dragen bij aan een gezonde leefomgeving. 
Hiermee dragen de landbouw- en voedselketens bij aan het Brabants Beleidskader Gezondheid met drie gezonde levensjaren erbij voor elke Brabander in 2030. Dit houdt verband met de hoofddoelstellingen van de uitvoeringsagenda landbouw en voedsel met name op het gebied van meest duurzame circulaire landbouw- en voedselproductie in Europa. Hierbij zijn indicatoren als een dalende trend in fijnstof emissie vanuit de veehouderij opgenomen in relatie tot de gezonde leefomgeving en het verminderen van emissies uit de landbouw. Maar ook het stimuleren van real-time monitoring van emissies en de maatregelen vanuit het Schone lucht akkoord dragen bij aan de gezonde levensjaren van de Brabander.

Indicatoren
•    •    Verhouding tussen de bewerkte mest en de gewasbehoefte in Nederland (verhouding naar een waarde, op basis van fosfaat (P2O5)

Streefwaarden nulmeting 2024 2030
Verhouding naar waarde (1,09) 2020 - Verhouding lager dan 1

•    Stikstof- en fijnstof emissie veehouderij in Brabant 

Streefwaarden nulmeting 2024
Kton fijnstof per jaar 1,7 kton (2021) dalend
Kton fijnstof per jaar 15,3 kton (2019) dalend

 

Wat gaan we daarvoor doen?

Economisch toonaangevend zijn binnen Europa

Terug naar navigatie - Economisch toonaangevend zijn binnen Europa

Het Brabantse landbouw- en voedselsysteem is in 2030 een vooraanstaande Europese speler: zeer innovatief en met een sterke concurrentiepositie. De sector rendeert door (nieuwe) economische en maatschappelijke verdienmodellen in grote internationale en kleine regionale ketens. Bovendien zijn nieuwe (biobased) bedrijfstakken tot ontwikkeling gekomen op het snijvlak van landbouw en voedsel en respectievelijk hightech, biobased bouwen, ICT, chemie en gezondheid. Brabant blijft exporteur van geavanceerde voedselproductiesystemen.


We willen het innovatieve ecosysteem van landbouw- en voedselsector in Brabant blijven ondersteunen. Een belangrijk onderdeel daarvan is de ontwikkeling van (kennisintensieve) startups. Deze beginnende innovatieve ondernemers dragen in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van nieuwe producten, diensten en kennis. Ze spelen een belangrijke rol in innovatie en dragen bij aan vernieuwende oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen van vandaag en in de toekomst. In samenwerking met het programma Economie, Kennis en Talentontwikkeling, Braventure, Brabant Startup Fonds en de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij wordt er hard gewerkt om ten behoeve van onze ambitie meer agrifood startups te ondersteunen.

Indicatoren: 
•    Aantal startups in landbouw en voedsel en op cross-overs met high tech (Programma EKT)

Streefwaarden nulmeting 2024
aantal 5-7 (2021) 25

•    Vestiging nieuwe bedrijven en/of bovengemiddelde groei van bestaande bedrijvigheid in de high tech agrofoodsector / aantal toonaangevende bedrijven  (Programma EKT)

Streefwaarden nulmeting 2024
aantal 2 à 5 (2021) Substantiële groei

•    Ontwikkeling van bedrijvigheid in nieuwe eiwitten in aantallen bedrijven en werknemers (5% groei per jaar) 

Streefwaarden nulmeting 2024
Groei per jaar 45 (2022) 5%

 

Wat gaan we daarvoor doen?

Natuur- en landschapsinclusief zijn in 2030

Terug naar navigatie - Natuur- en landschapsinclusief zijn in 2030

De Brabantse landbouw is in 2030 landschaps- en gemeenschapsinclusief en vervult daarmee een vitale rol in natuur- en landschapsontwikkeling en het beheer daarvan. Er is een herkenbare verbinding tussen stad en platteland, tussen producent en consument (voedsel, leefbaarheid dorpen) en met de Brabantse samenleving als geheel (zorg, groene energie, landschap en natuur, recreatie).

Indicatoren: 
•    Aantal natuurinclusieve boeren 

Streefwaarden nulmeting 2024 2030
aantal 80 ( 2021) 150 500

•    Areaal biologische landbouw (ha) (15% van het agrarisch areaal 

Streefwaarden nulmeting 2024 2030
Agrarisch areaal 2,8% (2020) 3,5% 15 % (circa 35.000 ha)

 

Wat gaan we daarvoor doen?

Versterken gemeenschapsinclusief

Terug naar navigatie - Versterken gemeenschapsinclusief

We willen de verbinding tussen de diverse ketens en de burger versterken. Het resultaat is dat de Brabanders (weer) trots zijn op de landbouw- en voedselsector. De sector is dichter bij de burger gekomen en meer verbonden door onder andere meer kennis van de rol en herkomst van voedsel en van het belang van het buitengebied. Er vindt een verschuiving plaats naar meer voedsel van dichtbij en de landbouw levert een bijdrage aan maatschappelijke en ecosysteemdiensten. Brabanders waarderen het voedsel, het buitengebied, het groen in de stad en de makers, ontwikkelaars en beheerders ervan. De landbouw- en voedselketens worden beleefd als belangrijk onderdeel van de brede welvaart in Brabant.

Steeds meer maatschappelijke opgaven komen samen op één en dezelfde bedrijven binnen de gehele sector en keten. Zo willen we méér dierenwelzijn, minder emissies die schadelijk zijn voor de mens en natuur en een betere bodem- en waterkwaliteit. Deze vraagstukken vragen om een vernieuwingsslag in de veehouderij. Die vernieuwing brengt onzekerheden met zich mee: kan dit financieel uit? Hoe valt een nieuwe koers binnen ons gezin? Vraagstukken die jonge boeren bezighouden en medebepalend zijn óf en hóe zij het bedrijf voort gaan zetten. De provincie wil in 2024 verder bijdragen aan het toekomstperspectief voor jonge boeren. De komende tijd gaan we verder samen met jonge boeren bekijken wat er nodig is om dat toekomstperspectief in te vullen door verdere uitvoering te geven aan het Plan van Aanpak Jonge Boeren.

Indicatoren: 
•    Gemiddelde waardering burgers voor de agrifoodsector in Brabant (op niveau of verbetering van waardering)

Streefwaarden nulmeting
(landelijk niveau)
2024
Gemiddelde waardering schaal van 1-7 5,01
(2020)
Op niveau of verbetering

•    Percentage Brabanders met zorgen over de gezondheid in relatie tot de veehouderij (afname percentage)

Streefwaarden Nulmeting 2024
Percentage 3% (2020) Afname

-    Actualiteit stikstofproblematiek en de media aandacht die het heeft gekregen. 
-    Langdurig aanhoudende vogelgriep en overdraagbaarheid naar andere dieren.

Wat gaan we daarvoor doen?

Inzet verbonden partijen

Terug naar navigatie - Inzet verbonden partijen

Voor het realiseren van de doelstellingen uit dit begrotingsprogramma wordt vooral op het gebied van innovatie nauw samengewerkt met de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en de regionale ontwikkelingsmaatschappijen AgriFood Capital, Rewin en Brainport Development. 
Nadere informatie over verbonden partijen staat in de paragraaf Verbonden partijen.

Wat mag het kosten?

Terug naar navigatie - Wat mag het kosten?
7. Landbouw en voedsel
Bedragen x € 1.000 Realisatie Begroting 2023 Begroting Begroting Begroting Begroting
2022 na wijz. 2024 2025 2026 2027
Lasten
Programmalasten 11.010 N 19.308 N 40.939 N 241 N 241 N 226 N
Toerekening organisatiekosten 2.354 N 3.620 N 2.647 N 2.647 N 2.647 N 2.647 N
Totaal Lasten 13.364 N 22.928 N 43.586 N 2.888 N 2.888 N 2.873 N
Baten
Programmabaten 4.931 V 10.264 V 37.830 V 60 V 80 V 100 V
Baten toerekening organisatiekosten 0 0 0 0 0 0
Totaal Baten 4.931 V 10.264 V 37.830 V 60 V 80 V 100 V
Saldo van baten en lasten 8.433 N 12.664 N 5.755 N 2.828 N 2.808 N 2.773 N
Onttrekking aan reserves 1.272 V 831 V 205 V 205 V 205 V 190 V
Bedragen x € 1.000 Realisatie Begroting 2023 Begroting Begroting Begroting Begroting
2022 na wijz. 2024 2025 2026 2027
Onttrekking aan reserve 1.272 V 831 V 205 V 205 V 205 V 190 V
Res. Essent Investeringsagenda 1.272 V 626 V - - - -
Reserve Landbouw - 205 V 205 V 205 V 205 V 190 V
saldo per saldo per saldo per saldo per saldo per saldo per
(bedragen x € 1.000) 01-01-2023 31-12-2023 31-12-2024 31-12-2025 31-12-2026 31-12-2027
7. Landbouw en voedsel
Reserve Landbouw 525 360 215 90
Res. Essent Investeringsagenda 626