Provinciale heffingen

Eén van de inkomstenbronnen van de provincie betreft de provinciale heffingen. Deze bestaan uit: 

• de heffing opcenten op de motorrijtuigenbelasting; 
• de Grondwaterheffing en de Nazorgheffing in het kader van de Leemtewet; 
• diverse leges. 

De opcentenheffing op de motorrijtuigenbelasting genereert de hoogste inkomst (€ 282,1 mln. in 2023). 

De provincie kent geen kwijtscheldingsbeleid voor provinciale heffingen. 

• Grondwaterheffingsverordening
• Verordening Nazorgheffing Noord-Brabant
• Legesverordening Provincie Noord-Brabant

Op grond van artikel 222 van de Provinciewet worden provinciale opcenten geheven. Door het Rijk wordt elk jaar het maximumniveau van de opcentenheffing vastgesteld. De datum waarop provincies hun opcenten kunnen wijzigen is met ingang van 1 januari van enig jaar. Op basis van de belastingcapaciteit per 1-1-2022 (omvang wagenpark in aantallen en gewicht) wordt in 2023 rekening gehouden met een opbrengst van € 282,1 miljoen.

Provinciale lastendruk m.b.t. opcenten motorrijtuigenbelasting
Het door het Rijk vastgestelde maximale opcententarief is per 1 januari 2023 wettelijk bepaald op 125,8 opcenten. Het maximale tarief 2022 is, rekening houdend met de indexering, bepaald op 118,4. In de heffingsverordening opcenten MRB is voor 2022 het tarief vastgesteld op 79,6 opcenten (PS 55/21). Bij de begroting 2023 wordt voorgesteld het tarief vast te stellen op 80,8 opcenten. In onderstaande tabel is een vergelijking opgenomen van de vastgestelde en voorgenomen opcententarieven van alle provincies.

In de rangorde van opcentenheffing van hoog naar laag komt de provincie Noord-Brabant uit op een achtste plaats. In 2022 blijft de lastendruk m.b.t. de opcenten op de motorrijtuigenbelasting in relatieve zin onder het landelijk gemiddelde. Naar verwachting geldt dit ook voor 2023. De onbenutte belastingcapaciteit voor Noord-Brabant bedraagt in 2023, uitgaande van het wettelijk maximum voor het jaar 2023, 45,0 punten (125,8-/-80,8). Eén punt verhoging komt in 2023 overeen met € 3,49 mln. extra opbrengsten. De onbenutte belastingcapaciteit komt daarmee uit op ca. € 157,1 mln. (45,0 x € 3,49 mln.).

Er is een relatie tussen de opcentenheffing (omvang wagenpark in aantallen en gewicht) en de algemene uitkering uit het Provinciefonds. In het verdeelmodel van het fonds telt de belastingcapaciteit (tegen een algemeen rekentarief) mee als een (negatieve) inkomstenmaatstaf. Anders gezegd: een relatief grotere belastingcapaciteit (zoals in Noord-Brabant) leidt tot een naar verhouding lagere provinciefondsuitkering.

 

De grondwaterheffing wordt geheven over de hoeveelheid onttrokken grondwater. De bestedingsmogelijkheden van de heffing zijn limitatief in de Grondwaterwet opgenomen, namelijk kosten van onderzoek, metingen en schadevergoedingen in verband met de onttrekking van grondwater. De financiële verantwoording verloopt via de voorziening grondwaterheffing. Voor 2023 zijn de inkomsten grondwaterheffing geraamd op € 3,8 mln. De heffing vindt plaats op grond van de Verordening Grondwaterheffing die voor het laatst is gewijzigd op 24 juni 2022 (PS 33/22). De baten uit de grondwaterheffing zijn in de begroting 2023 opgenomen bij programma Water en bodem. 

Nazorgheffing in het kader van de Nazorgregeling Wet Milieubeheer 

Op grond van de Wet milieubeheer is de provincie verantwoordelijk voor de nazorg van alle stortplaatsen waar na de peildatum 1 september 1996 nog afval is/wordt gestort. Om het eeuwigdurend milieu hygiënisch beheer door de Provincie van deze stortplaatsen te verzekeren is, conform de wettelijke regeling, een Nazorgfonds (een aparte rechtspersoon) ingesteld. 

De exploitant van een stortplaats die onder deze wettelijke regeling valt, moet een nazorgplan opstellen en dat voorleggen aan de provincie. Op basis van het nazorgplan wordt een doelvermogen bepaald. Om het doelvermogen op te bouwen wordt aan de stortplaatsbeheerder een heffing opgelegd die in het fonds wordt gestort. Hiermee is in april 2000 een start gemaakt. 

De heffing vindt plaats op grond van de vastgestelde verordening Nazorgheffing Noord-Brabant die door Provinciale Staten voor het laatst is gewijzigd op 25 februari 2011 (Statenvoorstel 86/11). 

Op grond van de Wet milieubeheer is de opbrengst van de nazorgheffing uitsluitend bestemd voor de uitvoering van de nazorg van gesloten stortplaatsen. 

De provincie fungeert als ontvanger voor het Nazorgfonds. De gelden worden belegd in externe fondsen, conform het door het Algemeen bestuur van het Nazorgfonds vastgestelde beleggingsstatuut. De beleggingsresultaten worden tot aan het moment van feitelijke sluiting van de stortplaats verrekend met de door de exploitanten te betalen heffingen. Het Nazorgfonds heeft een eigen begroting en jaarrekening die door het Algemeen bestuur van het fonds worden vastgesteld. 

Op dit moment zijn er in Brabant negen stortplaatsen, waarvan één baggerspeciedepot, waarop de wettelijke regeling van toepassing is: 

1. De Kragge, Bergen op Zoom 
2. Gulbergen, Nuenen 
3. Spinder, Tilburg 
4. Meerendonk, ‘s-Hertogenbosch 
5. Zevenbergen 
6. Haps 
7. Vlagheide, Schijndel 
8. Nyrstar, Budel 
9. Baggerdepot Dintelsas 

  

In 2014 is een definitieve afrekening gemaakt voor de stortplaatsen Nyrstar en Dintelsas. Deze zijn toen gesloten. De provincie voert daar de nazorg uit en draagt ook het financieel risico. Voor wat betreft de overige, nog niet gesloten, stortplaatsen zijn de nazorgheffingen gestort in het Nazorgfonds en is er voldoende zekerstelling aanwezig. Bij sluiting zal op basis van een definitief nazorgplan een definitieve afrekening worden opgemaakt. 

Provinciale Staten zijn op 11 juni 2019 geïnformeerd over de uitvoering van de Asset Liability Management (ALM) studie Nazorgfonds voor de stortplaatsen in de Provincie Noord-Brabant. Omdat er mogelijk kansrijke opties zijn die de kosten van de nazorg in de toekomst zouden kunnen beperken, hebben de provincie en de vergunninghouders een overeenkomst gesloten om hier de komende vier jaren, in aanloop naar de nieuwe ALM studie, diepgaand onderzoek naar te doen. Onderdeel van deze overeenkomst is dat, zo lang het onderzoek loopt, de vergunninghouders de stortplaatsen nog niet voor de eeuwigdurende nazorg overdragen aan de provincie en dus zelf risicodragend blijven. Tegelijkertijd handhaaft de provincie, zolang de vergunninghouders deel blijven nemen aan het onderzoek, de rekenrente op het bestaande niveau. Dit uitstel geeft exploitanten de tijd om samen met de provincie te kijken naar ontwikkelingen die mogelijk kunnen bijdragen aan een verlaging van het benodigde doelvermogen. Ook kan onderzocht worden of op de stortplaatsen nieuwe inkomsten te genereren zijn, bijvoorbeeld door het vestigen van een zonnepark. Na het sluiten van de hierboven bedoelde overeenkomst hebben wij meermalen overleg gevoerd met de vergunninghouders. Hieruit is gebleken dat het onderbouwen van aanwezige haalbare alternatieven voor lagere doelvermogens meer tijd vraagt dan in de overeenkomst van juni 2019 is afgesproken. 

Provinciale Staten zijn hierover laatstelijk geïnformeerd op 14 december 2021. 

Inmiddels is het vervolg op de ALM studie van 2019 gestart met het aanstellen van een onafhankelijke Proces Manager en een bestuurlijk akkoord op het plan van aanpak. 

Inmiddels zijn diverse werkgroepen, een ambtelijke stuurgroep en het Bestuurlijke Overleg onder begeleiding van de onafhankelijk procesmanager aan de slag.  

Een nieuwe overeenkomst 2022 moet nog vastgesteld worden. Voor 2023 staat een nieuwe ALM studie gepland. 

Op basis van de huidige besluitvorming gaat de Omgevingswet van start per 1 januari 2023 Vanaf dat moment is ook een nieuwe legesverordening aan de orde. Veel zal hetzelfde zijn, maar er zijn ook verschillen. De grootste wijziging is de invoering van legesheffing op milieubelastende activiteiten (milieuleges). Bij de Wabo komen er enkele categorieën van de vergunningen bij. 

Waar de Omgevingswet op de onderstaande wetten een effect heeft op de legestarieven, wordt dit per onderstaande wet aangegeven onder de subkop ‘Omgevingswet’.  

De tarieven worden jaarlijks geïndexeerd op basis van de indexering die de omgevingsdiensten doorvoeren in hun uurtarieven. Zij voeren de vergunningtaken voor de provincie uit. De indexering verschilt per omgevingsdienst enigszins, waardoor de indexatie ook enigszins kan verschillen. 

Waar sprake is van opvallende, grotere afwijkingen ten opzichte van 2022 worden deze beknopt toegelicht.  

Artikelnummers kunnen mogelijk nog wijzigen. Via het aanbieden van de legesverordening en legestabel 2023 zullen de artikelen ook juridisch correct worden omschreven. 

Omgevingswet 

Het in werking treden van de Omgevingswet heeft geen effect op de hieronder genoemde tarieven.  

Omgevingswet 

Het in werking treden van de Omgevingswet heeft geen effect op de hieronder genoemde tarieven.  

Omgevingswet 

De Omgevingswet heeft geen effect op de onderstaande tarieven. Wel komen er enkele categorieën bij vanaf het in werking treden van de Omgevingswet. Deze zijn schuin gedrukt in onderstaande tabel. Oorspronkelijk was voorzien dat de Omgevingswet in werking zou treden op 1 juli 2022. Deze werd echter uitgesteld. 

Het onderdeel ‘vergunningverlening gebiedsbescherming intern salderen (positieve weigering)’ vervalt in 2023, omdat deze qua kengetal vergelijkbaar blijkt te zijn met het onderdeel 'vergunningverlening gebiedsbescherming uitgebreide procedure'. De (gedeeltelijke) intrekking van een vergunning in het kader van gebiedsbescherming blijkt in de praktijk niet een eenvoudige procedure maar is complexer doordat aan diverse kaders moet worden getoetst.  

Ook het advies met instemming – dat aan gemeenten wordt doorbelast – kost meer tijd dan eerder ingeschat.  

De kentallen voor ontheffingsverleningen soortenbescherming zijn geactualiseerd, waarbij ontheffingsverleningen voor gebiedsgerichte aanpak natuur (GAN) en voor windmolens zijn afgezonderd, omdat de tijdsbesteding daaraan significant hoger ligt. 

De toenemende complexiteit rondom de uitvoering Wnb gebiedsbescherming brengt een grote werklast en daarmee kostenpost per vergunning met zich mee. Net als vorig jaar nemen we hierbij uit financiële voorzorg een aframing voor de leges opbrengst gebiedsbescherming op.

 

Omgevingswet 

Het in werking treden van de Omgevingswet heeft geen effect op de ondergenoemde tarieven.  

Met de komst van de Omgevingswet stelt het Rijk de bevoegde gezagen in staat om leges te heffen op Milieuvergunningen. Dit is aan de orde als initiatiefnemers milieubelastende activiteiten gaan ondernemen. Initiatiefnemers zijn hoofdzakelijk grote industriële bedrijven, grootschalige mestverwerkers, - energie opwekkers, verbranders van afvalstoffen, etcetera. Met het heffen van milieuleges wordt aangehaakt op een landelijke lijn om hiertoe over te gaan.  

De VNG-modelverordening heeft hiervoor als basis gediend. Meer informatie vindt U in de Statenmededeling uit 2021 ‘Omgevingswet; heffen milieuleges’.  

Uitgangspunt voor de leges zijn kostendekkende tarieven. De tarieven zijn gebaseerd op een conservatieve inschatting van het aantal uren vermenigvuldigd met het gemiddelde functionele uurtarief. Over de feitelijke uren moeten ervaringsgegevens verzameld worden. De tarieven zullen, net zoals bij de andere tarieven gebeurt, jaarlijks worden geactualiseerd en herijkt wanneer nodig. 

De aanname is dat de kosten en opbrengsten nog niet op 2023 drukken maar dat deze vanaf 2024 plaatsvinden. Dit hangt samen met de overgang van het nieuwe regime, onduidelijkheid over de aantallen en de doorlooptijden voordat de beschikking en facturen worden verstuurd. 

De tarieven van de leges, die in rekening worden gebracht voor het behandelen van aanvragen van vergunningen en ontheffingen zijn op grond van de Interim omgevingsverordening Noord-Brabant en de Wegenverkeerswet. Verwacht wordt dat de Omgevingswet per 1 januari 2023 zal ingaan. De tarieven blijven ongewijzigd.

De verwachte aantallen aanvragen voor het komende jaar zijn gelijk aan de geraamde aantallen in de begroting 2022. In 2023 verwachten we dat met name de aanvragen voor evenementen en wedstrijden (het gebruik van wegen) weer terug op het niveau zijn van voor de coronapandemie. Het blijft onzeker of en in welke mate er een opleving zal zijn van het virus en welke richtlijnen voor de Nederlandse samenleving er dan zullen zijn. Een precies aantal voor 2023 is daarom moeilijk te geven. De gehanteerde tarieven zijn gebaseerd op de inzet die het ambtelijk personeel gemiddeld moet besteden om een aanvraag te behandelen en zijn maximaal kostendekkend.

De exceptionele transporten worden beoordeeld door de Dienst Wegverkeer (RDW). De leges die door de RDW wordt geïnd bij de ontheffinghouders worden jaarlijks voor een deel afgedragen. Het tarief voor behandeling van ontheffing aanvragen voor exceptionele transporten wordt jaarlijks vastgesteld door de RDW. De afdracht vindt een jaar na realisatie plaats.

De totaal geraamde opbrengst aan leges Verkeer & Vervoer is € 186.199,-.

 

Onderdeel (in aantallen)	Geraamd
Ontheffing wedstrijd voertuigen meer gemeenten art. 148/10 WVW 1994	15
Verklaring geen bezwaar wedstrijd in één gemeente art. 148/10 WVW 1994	15
Ontheffing voertuig of -combinatie art. 9.1 RV, m.u.v. H5, afd. 7, 8, 10 en 11 RV (exceptionele transporten)	2.800
Ontheffing voertuig of -combinatie art. 9.1, H5, afd. 7, 8, 10 en 11	0
Ontheffing art. 87 RVV 1990	20
Vergunning art. 4, eerste lid, Verordening wegen
-  werk andere wegbeheerders	20
- verkeersmaatregelen op de weg voor werken of activiteiten buiten de weg	100
-  kabels of leidingen	225
-  borden (bewegwijzering, stroken-borden, reclame, objecten, terreinen)	5
-  kunstobject	0
Vergunning art. 5, eerste en tweede lid, Verordening wegen:
-  evenement (niet optocht)	15
-  evenement	10
-  voorwerpen i.v.m. particuliere bouw- of onderhoudswerken buiten de weg	0
-  overige activiteiten (wedstrijden zonder voertuigen, voorwerpen, stoffen)	5
Aanvraag niet nadrukkelijk benoemd	0
Totaal Vergunningen/ontheffingen	3.230