Deze begroting geeft inzicht in de verwachte inkomsten en uitgaven voor Provincie Noord Brabant in het jaar 2023. Een bijzonder jaar: het laatste jaar van het huidige bestuur, en in maart vinden de verkiezingen plaats voor de Provinciale Staten. Dé kans voor de Brabander om bij het stemloket hun stem te laten horen. Want bij onze werkzaamheden staat de Brabander centraal.
Er zijn veel ontwikkelingen die direct invloed hebben op de Brabander. De gevolgen van de Coronapandemie raakt iedereen. Men heeft het sociale leven terug moeten schroeven, eenzaamheid ervaren en velen hebben gezien of gevoeld wat dit virus met een mens kan doen. Met alle gevolgen voor de levenskwaliteit van dien. Ondernemers hebben inkomsten verloren en velen worstelen nu met het vinden van geschikte en voldoende werknemers.
Ondertussen zijn de gevolgen van het conflict in Oekraïne ook nog niet volledig te overzien, maar Brabanders voelen het zeker. Grondstoffen zijn schaars en dat merken we als Provincie nadrukkelijk bij de uitvoering van projecten. De energierekening loopt op voor alle huishoudens en ondernemers, met een snelheid waar niet tegenop valt te isoleren. Ook bij de benzinepomp zijn de prijzen omhooggeschoten en dat beïnvloedt de mobiliteit van de Brabander. In de supermarkt merken we dat deze stijgende kosten en distributievertragingen parten spelen: producten als bloem en zonnebloemolie zijn schaarser, en bij de kassa rekenen we aanzienlijk meer af dan kortgeleden. Kortom: Brabanders voelen deze ontwikkelingen in de portemonnee.
Naast de gevolgen van de Coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben we ook te maken met een woningcrisis. De huizenprijzen zijn in een paar jaar tijd flink gestegen en het aanbod op de huizenmarkt is gering, zowel voor koop als huur. In de provincie zijn de afgelopen jaren in hoog tempo woningen bijgebouwd, maar om de krapte op de woningmarkt tegen te gaan moeten we die koers de komende tien jaar voortzetten. Deze behoefte wordt nog uitdagender door de hier beschreven problematiek.
Dit alles gaat gebukt onder de dreiging van klimaatverandering. Gevolgen van droogte groeien zowel zichtbaar als onzichtbaar. De energietransitie loopt en is ambitieus, maar het verduurzamen van grote energieverbruikers wordt bemoeilijkt door netschaarste bij TenneT. Ook de stikstofproblematiek houdt de Brabander bezig: de balans tussen het beschermen van onze natuur en het steunen van boeren in de landbouwtransitie vraagt aandacht. De stikstofproblematiek raakt mobiliteit, woningbouw en industrie, en daarmee ook ondernemers. Bedrijven die in Brabant willen groeien of vestigen lopen tegen obstakels aan, zoals infrastructuur, die niet toereikend is, stikstofproblematiek en tekort aan woningen voor werknemers. Dit brengt uitdagingen met zich mee voor het Brabantse vestigjngsklimaat.
Als provinciale organisatie delen we deze onzekerheden en zijn we, geleid door de vijf maatschappelijke opgaven uit de omgevingsvisie , gericht aan het werk om de druk te verlichten. Voor de Brabanders houden we onze natuur mooi en toegankelijk, blijven we werken aan ons wegennetwerk en mobiliteit en creëren we kansen voor ondernemers. We zetten in op het realiseren van een sterk en innovatief vestigingsklimaat en investeren in cultuur, sport en cultureel erfgoed. Het huidige bestuur zal in haar laatste jaar nog mooie stappen zetten in het werken aan onze opgaven.
Deze begroting laat zien hoe we in 2023 als provincie samen werken aan een mooier, veiliger, gezonder en duurzamer Brabant voor iedereen. We werken richting een ‘oplevering’ van de financiën van het huidige bestuur aan het nieuwe bestuur, met als uitgangspunt het bestuursakkoord ‘Samen, Slagvaardig en Slim’ en het addendum ‘Samen Bouwen aan de Kwaliteit van Brabant’ 2020-2023. De koers die hierin is uitgestippeld, is als rode draad in de begroting terug te zien, met als sleutelwoorden "samen", "slagvaardig" en "slim". Samen met onze partners in de provincie werken we aan onze opgaven. We geven richting, maken mogelijk en ontwikkelen ons tot een slagvaardige organisatie. Dit gebeurt niet zomaar: we durven innovatieve constructies te gebruiken en we investeren in slimme samenwerkingen. Zo bouwen we in 2023 door aan de kwaliteit van Brabant.
De vijf opgaven uit de Brabantse Omgevingsvisie en de twee samenbindende thema’s ‘Brede Welvaart (inclusief gezondheid)’ en ‘Digitalisering’ blijven ons ijkpunt voor 2030. We varen daarmee een Brabantse koers. Met een nieuw regeerakkoord waarin grote ambities zijn benoemd op veel terreinen, krijgen de provincies een rol bij de uitwerking en realisatie van een aantal ambities van het Rijk. Deze rijksopdrachten onderstrepen de urgentie van onze Brabantse koers. Die koers blijven we dus varen en vraagt op onderdelen versnelling of intensivering. Het Rijk heeft hiervoor substantiële en incidentele middelen gereserveerd.
Met de perspectiefnota 2023 is al richting gegeven aan de koers van de provincie, inclusief een financieel meerjarenperspectief. We willen kansen benutten die het nieuwe regeerakkoord biedt, maar moeten hierin wel keuzes maken: niet alles kan en niet alles kan overal. We blijven samenwerken met partners zoals waterschappen, gemeenten en regio's om onze opgaven te realiseren
In deze begroting is nader uitgewerkt wat dit voor 2023 gaat betekenen, wat we daarvoor gaan doen en wat dat zal kosten. Wij gaan tot aan het eind van deze bestuursperiode onverminderd door om in de hoogste versnelling de finish te bereiken. We ambiëren een zo breed mogelijk draagvlak voor onze besluiten, zowel onder onze inwoners en partners als bij Provinciale Staten. We nodigen alle fracties in Provinciale Staten dan ook van harte uit om te komen tot een gezamenlijke en breed gedragen begroting.
