We werken aan schoon, voldoende en veilig water een schone en vitale bodem en klimaatadaptatie. Dit zijn bouwstenen voor een duurzame leefomgeving en een robuust water- en bodemsysteem. Water raakt de kern van ons bestaan, denk aan gezondheid, biodiversiteit, identiteit, beleving en economie. Als provincie hebben we verantwoordelijkheid voor de beschikbaarheid en de kwaliteit van water. De kwaliteit van het water voldoet nergens helemaal aan de afspraken die daarover zijn gemaakt. Veel natuurgebieden in Brabant zijn daarnaast structureel verdroogd. De laatste jaren is Brabant geconfronteerd met weersextremen zoals forse wateroverlast en droogte. De noodzaak en urgentie om ons aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering wordt, ook gezien de klimaatscenario’s van het KNMI (2023), steeds groter. Dit vertaalt zich onder andere in het principe van water en bodem sturend voor de ruimtelijke inrichting. In het addendum op ons Regionaal programma Water en Bodem (RWP) welke eind 2024 oordeelsvormend met uw Staten is besproken, geven we aan hoe we aanvullend op het RWP invulling geven aan water en bodem sturend.
In 2025 ligt de focus van de provincie op de volgende zaken:
- Inrichtingsmaatregelen Kaderrichtlijn Water en KRW-impuls Brabant: maximale inspanning samen met onze partners om de Kaderrichtlijn Water doelen in 2027 te halen. In 2025 en daarna realiseren we bijvoorbeeld projecten de Run, Hoge Raam, Wijboschbroek, de Schijndelse Loop-Molenheide Loop en Markdal Zuid.
- Programmering, samen onze uitvoeringspartners, van de watergerelateerde maatregelen uit het BPLG no-regretmaatregelenpakket, onder voorbehoud van de toekenning van de aangevraagde Rijksmiddelen.
- Droogteagenda, inclusief drinkwatervoorziening: uitvoering van de Brabantse Droogteagenda (Grondwaterconvenant en droogteadvies ‘Zonder water geen later) en uitvoering te geven aan de acties die voortkomen uit de behandeling in PS van het Statenvoorstel 48/24 Rapport Zuidelijke Rekenkamer ‘Drinkwater in gedrang’. Afspraken maken met vergunninghouders over waterbesparing en circulair watergebruik en waar mogelijk het beperken van de latente ruimte in vergunningen. Actualiseren en verfijnen van de grondwatermonitoring en het breder ontsluiten en koppelen van bestaande datasets.
- Verbreding grondwaterheffing: Om invulling te geven aan het principe ‘de gebruiker betaalt’ werkt de provincie de verbreding van de grondwaterheffing uit. Dit is in lijn met het voornemen uit het bestuursakkoord. De provincie streeft naar een verlaging per 1 januari 2026 van de heffingsvrije voet van 150.000 m3/jaar naar 50.000 m3/jaar. In 2025 treffen de waterschappen en de omgevingsdienst voorbereidingen om de verbrede grondwaterheffing te kunnen uitvoeren, inclusief handhaving. De provincie financiert kosten voor de uitvoering vanuit de heffing. Ook neemt de provincie noodzakelijke aanpassingen op in de omgevingsverordening en de verordening grondwaterheffing.
- Betreffende hoogwaterveiligheid voor de Brabantse burgers, beoordelen we de impact van de strategische beleidskeuzes van het Rijk over rivierbodemligging en afvoercapaciteit in het kader van het Programma Integraal riviermanagement (IRM), de Beleidslijn Grote Rivieren, het al dan niet aanhouden en/of aanvullend aanwijzen van reserveringsgebieden waterveiligheid en tot slot de wettelijke waterveiligheidsnormering.
- Uitvoering geven aan BodemUp Brabant. Via BodemUP Brabant worden boeren begeleid bij het nemen van maatregelen voor een duurzamer bodem- en waterbeheer. In 2025 wordt dit project verder opgeschaald.
- Uitvoering van de tussenevaluatie Regionaal Water en Bodemprogramma (2022-2027) in voorbereiding op de volgende, wettelijke vastgelegde planperiode t/m 2033.
- Daarnaast blijven we ons ten aanzien van bodemverontreinigingen vol inzetten op de sanering van de bodemverontreiniging ontstaan door de directe lozing van aan drugsproductie gerelateerde stoffen. De aanpak van diffuus lood wordt, na afronding van de pilot, verder uitgerold over heel Brabant, in samenwerking met de gemeenten. Met het afronden van de onderzoeksfase bij de PFAS-bronlocaties zal inzicht verkregen worden in de omvang van de saneringsopgave. Ook werken we verder aan het opzetten van het kennisnetwerk Bodem en Ondergrond Brabant (BOB). We blijven participeren in trajecten om de opbouw van onze Brabantse Ondergrond en de potentie voor Geothermie (beter) in beeld te krijgen. We updaten ons ondergrondbeleid om te komen tot een goede balans van beschermen en benutten.