Algemeen financieel beleid

Elk programma heeft in de begroting naast de lasten van dat programma, ook baten - zoals specifieke uitkeringen van het Rijk - die direct tot dat programma behoren. Deze baten zijn meestal niet toereikend om de lasten te kunnen dekken. Tegenover de nadelige saldi op de programma’s staan de algemene dekkingsmiddelen die binnen het onderdeel algemeen financieel beleid zijn geraamd en bijdragen aan een sluitende begroting.
De in omvang belangrijkste algemene dekkingsmiddelen van de provincie bestaan uit de inkomsten van de provinciale opcenten motorrijtuigenbelasting, de uitkering provinciefonds en de beleggingsopbrengsten uit de immunisatieportefeuille.
Daarnaast staan diverse overige algemene inkomsten zoals de dividendopbrengsten.
De begroting kent naast de 10 programma's en de algemene dekkingsmiddelen nog een aantal centrale posten zoals de overhead, de post onvoorzien en een aantal nog niet aan de programma’s toegedeelde stelposten.

Algemene dekkingsmiddelen

Wat willen we bereiken

De geraamde algemene dekkingsmiddelen voor 2026 ad ruim € 887 mln. dragen bij aan:

Het waarborgen van de zelfstandige financiële positie van de provincie;
Het handhaven van een reëel sluitende begroting op korte en middellange termijn;
Het verzekeren van een evenwichtige inkomstenontwikkeling

Inzet verbonden partijen

Voor het realiseren van de doelstellingen uit dit begrotingsonderdeel worden onderstaande verbonden partijen ingezet:

Bank Nederlandse Gemeenten NV (BNG)
Nederlandsche Waterschapsbank

Nadere informatie over de verbonden partijen staat in de paragraaf Verbonden partijen.
In de bijlagenbundel –bijlage 9b van de begroting is aangegeven op welke wijze deze verbonden partijen bijdragen aan de doelstellingen van het algemeen financieel beleid.

Wat mag het kosten?

Algemeen financieel beleid
Bedragen x € 1.000			Jaarrek. 2024	Begroting 2025	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
			realisatie	na wijziging	2026	2027	2028	2029
Algemene dekkingsmiddelen
	Lasten
		Dividenden	2 N	0	0	0	0	0
		Financieringsfunctie	713 N	736 N	527 N	458 N	458 N	458 N
		Ontwikkelbedrijf	1.463 N	576 N	5.870 N	1.141 N	69 N	42 N
		Overige algemene dekkingsmiddelen	4.524 N	2.725 N	336 N	276 N	276 N	276 N
	Totaal Lasten		6.702 N	4.037 N	6.733 N	1.875 N	803 N	776 N
	Baten
		Opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting	300.365 V	310.000 V	360.710 V	369.728 V	378.971 V	388.445 V
		Decentralisatie-uitkeringen via provinciefonds	48.087 V	21.094 V	20.181 V	3.144 V	2.616 V	2.616 V
		Dividenden	18.384 V	43.801 V	30.909 V	31.525 V	32.154 V	32.796 V
		Financieringsfunctie	85.849 V	90.538 V	79.776 V	72.257 V	71.428 V	74.101 V
		Ontwikkelbedrijf	2.417 V	1.053 V	473 V	427 V	351 V	321 V
		Overige algemene dekkingsmiddelen	9.608 V	3.232 V	0	0	0	0
		Uitkering provinciefonds	432.943 V	430.527 V	394.712 V	429.217 V	446.170 V	463.252 V
	Totaal Baten		897.653 V	900.246 V	886.760 V	906.298 V	931.689 V	961.530 V
Totaal Algemene dekkingsmiddelen			890.951 V	896.208 V	880.027 V	904.424 V	930.886 V	960.754 V

Financiële toelichting - Algemene dekkingsmiddelen

Opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting
De opbrengst wordt voor 2026 geraamd op € 360,7 mln. op basis van de huidige inzichten van omvang en samenstelling van het wagenpark en de uit het Bestuursakkoord 2023-2027 vastgestelde verhoging van 2,5%. Gelijktijdig met de begroting vindt de vaststelling van het opcententarief 2026 plaats door de vaststelling van de heffingsverordening door Provinciale Staten. Het voorgenomen tarief in de opcentenverordening is gebaseerd op het Bestuursakkoord 2023-2027, waarbij een jaarlijkse stijging is afgesproken van het tarief van 2,5%. Het voorgenomen opcententarief 2025 komt daarmee uit op 87,0 voor 2026. De stijging 2026 van de opbrengesten 2026 ten opzichte van 2025 wordt voor het grootste deel veroorzaakt door dat plug-in hybride auto's en elektrische bestelbussen volledig in de heffing worden betrokken vanaf 2026 en volledige EV-auto's voor een korting krijgen van 30% op het tarief (was 75% in 2025).

Uitkering provinciefonds: Algemene uitkering
De raming van de algemene uitkering is conform bestendige gedragslijn gebaseerd op de meicirculaire 2025. De raming is bij de bestuursrapportage-II 2025 bijgesteld en toegelicht. In het begrotingsbedrag 2026 wordt conform financiële beleid uitgangspunten een marge aangehouden voor het geraamde accres vanaf 2026. Er is nog geen rekening gehouden met de effecten van een nieuw verdeelmodel.

Uitkering provinciefonds: Decentralisatie-uitkeringen
Decentralisatie-uitkeringen maken deel uit van het provinciefonds, maar hebben een eigen verdeling. De begrotingsbedragen 2026 zijn conform bestendige gedragslijn gebaseerd op de meicirculaire 2025.

Dividenden
Het verschil ten opzichte van 2025 wordt met name veroorzaakt door een lagere raming van het dividend van Enexis over 2025 dat in 2026 wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders.

Financieringsfunctie
In 2026 is € 10 mln. minder geraamd aan rente op de lopende rekening courant. Voorzichtigheidshalve zijn vanaf 2027 geen rendementen geraamd. Ook de rente van leningen aan deelnemingen en van schatkistdeposito's is ongeveer € 1,7 mln. Lager dan in 2025. Dit wordt met name veroorzaakt door aflossingen.

Overhead, Vpb en stelposten

In de begroting is een aantal centrale (stel)posten opgenomen.

Wat mag het kosten?

Overhead, Vpb en stelposten
Bedragen x € 1.000			Jaarrek. 2024	Begroting 2025	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
			realisatie	na wijziging	2026	2027	2028	2029
	Lasten
		Onvoorzien	0	1.308 N	1.308 N	1.308 N	1.308 N	1.308 N
		In te zetten begrotingsruimte	0	0	26.750 N	26.750 N	388.159 N	133.520 N
		Overige stelposten	0	849 N	13.905 N	35.042 N	60.158 N	82.633 N
		Overhead	97.095 N	89.207 N	114.919 N	114.451 N	106.221 N	105.498 N
		Voorz.dubieuze debiteuren	175 N	0	0	0	0	0
	Totaal Lasten		97.270 N	91.365 N	156.883 N	177.552 N	555.846 N	322.960 N
	Baten
		Overhead	1.140 V	466 V	644 V	623 V	590 V	590 V
	Totaal Baten		1.140 V	466 V	644 V	623 V	590 V	590 V
Totaal Overhead, Vpb en stelposten			96.130 N	90.898 N	156.238 N	176.928 N	555.256 N	322.370 N

Financiële toelichting - Overhead,Vpb en stelposten

Onvoorzien
De stelpost onvoorziene uitgaven betreft de jaarlijks in de begroting opgenomen stelpost onvoorzien ad € 1,3 mln.

In te zetten begrotingsruimte
De vrije begrotingsruimte kan ingezet worden in de bestuursperiode 2023/2027. Conform afspraken wordt in de Perspectiefnota 2026 wordt voor 2026 een knelpuntenbuffer aangehouden van € 26,8 mln. De resterende begrotingsruimte is doorgeschoven naar 2028.

Overige stelposten
De overige stelposten bevat de stelpost loon en prijscompensatie van €12,3 mln., welke nog beschikbaar moet blijven voor de doorwerking van CAO effecten.
Daarnaast zijn er vanuit het BA 2020-2023 en de begroting 2023 nog middelen gereserveerd, waarvan de begrotingswijziging nog later volgt.
Dit betreft de bij de begroting 2023 gereserveerde middelen van € 1 mln. voor circulaire economie (GCC)
De resterende € 0,6 mln. betreffen middelen uit BA 2023-2027 waarvan de begrotingswijziging nog later volgt.

Overhead
Om Provinciale Staten op eenvoudige wijze meer inzicht te geven in de totale kosten van overhead voor de gehele organisatie en ook meer zeggenschap over die kosten te geven, is voorgeschreven dat in de begroting op een centrale plek de kosten van overhead worden opgenomen. De overhead wordt niet meer aan de afzonderlijke programma’s in de begroting toegerekend. Een verdere toelichting op de overhead is opgenomen in de bijlagenbundel-bijlage 4 van de begroting.