Programma 3 Water en bodem

De uitvoering van het programma Water en bodem ligt grotendeels op koers. We zijn voortvarend aan de slag met de recent vastgestelde Visie klimaatadaptatie en de uitwerking van de Bestuursopdracht 'Stoppen van de verdroging met een waterrobuuste inrichting van Brabant'. De gebiedsgerichte aanpak zal in de loop van dit jaar, onder andere in de stikstofgevoelige Natura2000-gebieden, samen met onze partners vormgegeven worden. Tegelijkertijd bereiden we het regionale programma Water en Bodem voor dat eind 2020 de inspraak in gaat als tussenstap naar vaststelling eind 2021.
Voor klimaatadaptatie leveren we dit jaar de provinciale stresstest op en gaan we onverminderd door met het uitvoeren van projecten. De droogtes van de afgelopen jaren en de natte winter van dit jaar, zijn voorbeelden van dat het weer blijvend meer extremen laat zien.
Samen met het rijk, waterschappen en andere partners geven we de rivierverruimingsprojecten vorm zodat alle primaire dijkvakken in 2050 voldoen aan de veiligheidsnormen. De projecten Meanderende Maas en Oeffelt zitten in de planstudiefase, de uitkomsten van de verkenningsfase zijn enthousiast ontvangen.
Door onder andere de complexiteit van de gebiedsprocessen en de moeizame grondverwerving loopt de realisatie van de verdrogingsaanpak natte natuurparels achter en zullen de prestaties voor 2020 niet geheel gerealiseerd worden. Met de waterschappen werken we nu aan een nieuwe set samenwerkings-afspraken, waarin we vastleggen om ons maximaal in te spannen om de doelen van 2027 te halen.
Een Vitale Bodem in de vorm van een goede bodemstructuur is een basisvoorwaarde voor agrarische productie, waterhuishouding (tekort en teveel) en waterkwaliteit. Met de Bestuursopdracht uit een vorige bestuursperiode zijn de eerste stappen gezet naar verbetering van de bodem. In 2020 gaan we hierop verder en dragen daardoor bij aan de verdrogingsopgave en laten we de aanpak landen in het regionale programma Water en Bodem.

• Om verdroogde natuur te herstellen zijn grootschaliger maatregelen nodig, juist ook buiten de natuurgebieden. Dit wordt op basis van de Visie klimaatadaptatie inclusief de uitwerking van de bestuursopdracht ‘Stoppen van de verdroging met een waterrobuuste inrichting van Brabant’ opgepakt. In dit dossier zijn de volgende risico’s benoemd: achterblijvende cofinanciering door derden, onderschatting in de werkhypotheses van de kosten van de maatregelen buiten de natte natuurparels en onvoldoende grootschalige inzet op de gebiedsgerichte aanpak.
• De vele projecten die agrariërs treffen (vaak met provinciale en Europese financiering) hebben nog geen merkbaar effect op de waterkwaliteit (lokaal wel, maar niet Brabantbreed).
• De huidige wetgeving zit agrarische ondernemers op onderdelen in de weg om maatregelen uit te voeren die de bodemvitaliteit bevorderen.
• Een discussie over normatief (wat doet de overheid) versus bovennormatief (welk risico ligt bij bedrijven en burgers) is te verwachten ten aanzien van wateroverlast en watertekorten, zeker met het oog op klimaatadaptatie.
• Spelregels, tempo en financiering voor dijkversterkingen en rivierverruiming zijn niet gelijk, terwijl projecten vaak wel in samenhang of in hetzelfde gebied plaats vinden.