Programma 6 Cultuur en samenleving

Wat wil de provincie bereiken?

Brabant wil een bruisende regio zijn en blijven met een levendige cultuur die jong en oud van binnen en buiten Brabant boeit en bindt. We bevorderen een aantrekkelijk cultureel klimaat, met een krachtige infrastructuur en een aanbod waarmee we (inter-)nationaal uitblinken.

De cultuuragenda van Brabant voor 2020 ambieert een toekomstbestendig cultuursysteem zodat cultuur laagdrempelig en toegankelijk wordt voor alle Brabanders en onze bezoekers. Dit cultuursysteem zorgt voor:
o een brede basis, zodat cultuur dicht bij de Brabantse burger is en volop mogelijkheden biedt om kennis te maken met cultuur en zich te ontwikkelen;
o verbindingen tussen cultuur en haar omgeving; en
o een toonaangevende top die zorgt dat cultuur haar rol in de ambitie van innovatieve topregio vervult en Brabant op cultureel gebied the place to be is.

Wat wil de provincie bereiken?

De geschiedenis van Brabant doorgeven aan toekomstige generaties. Dát is onze ambitie. Daarom blijven we ons richten op duurzaam behoud door herbestemming of restauratie, op de bescherming van collecties, op de beleving van ons cultureel erfgoed en op de verhalen van Brabant. Dit doen we door middel van:
o de (verbeeldings)kracht van erfgoed./ Erfgoed in vier verhalen van Brabant
o erfgoed –Basis op orde
o erfgoedfabriek

Met de vier verhalen van Brabant geven we richting aan onze inzet en benutten we de beweging in de samenleving. We investeren in die initiatieven die van cruciaal belang zijn voor deze verhalen. De verbeeldingskracht van de vier verhalen heeft meerwaarde voor opgaves als (vrijetijds)economie, natuur, ruimte en leefbaarheid. We werken aan duurzaam behoud en benutten van erfgoed dat belangrijk is voor de vier verhalen door inzet van de erfgoedfabriek, door het restaureren van onrendabele rijksmonumenten met een duurzame exploitatie en door het belang en de kracht van erfgoedwaarden te verankeren in het ruimtelijk overheidsbeleid.
Basis op orde: De basis functioneert met kracht, kwaliteit, professionaliteit, voor een groter publiek en meer in samenhang. De lokale erfgoedinstellingen, vrijwilligers en ondernemers zijn een belangrijke basis voor draagvlak en verbinding met de samenleving We werken met en vanuit het veld aan een erfgoedveld dat in positie is om de provinciebrede opgave mee vorm te geven en de verhalen van Brabant uit te dragen. En we bezien samen of dat effectiever of efficiënter kan.
Via de erfgoedfabriek leveren wij via een ontwikkelprogramma een maatschappelijke bijdrage om beeldbepalende erfgoedcomplexen die belangrijk zijn voor de vier verhalen van Brabant, waarvoor de markt geen oplossing heeft, te herontwikkelen en te voorzien van een nieuwe functie c.q. gebruik.

Wat wil de provincie bereiken?

We bouwen van onderop aan een inclusieve samenleving en versterken de sociale veerkracht door maatschappelijke initiatieven te versterken. Dat doen we door initiatieven te faciliteren in kennis en vaardigheden en door hun netwerken te versterken. We maken initiatieven onderdeel van een Brabantbreed lerend netwerk sociale veerkracht. Het programma Versterken Sociale Veerkracht richt zich op twee maatschappelijke doelen:
o Het versterken van de sociale veerkracht in de samenleving, zodat iedereen deelt in en bijdraagt aan de goede kwaliteit van leven in onze provincie (gebiedsgericht);
o Het benutten en laten groeien van sociale veerkracht om maatschappelijke opgaven te versnellen, verduurzamen en draagvlak te geven (cross-overs).

We dragen bij aan deze doelen vanuit een rol die past bij de provincie, waar we waarde kunnen toevoegen, zonder verantwoordelijkheden van anderen over te nemen, langs drie lijnen:
1 Leren in en versterken van initiatieven (focus op volhoudbaarheid en maatschappelijke impact), onder andere een ondersteuningsstructuur Mix&Match (werktitel) ten behoeve van initiatieven en sociaal ondernemers is operationeel en ondersteunt minimaal 30 initiatieven om meer volhoudbaar te worden en maatschappelijke impact te vergroten;
2 Realiseren van een Brabantbreed lerend netwerk, onder andere wordt verder geëxperimenteerd met het gebruik van (open en big) data voor de aanpak van maatschappelijke vraagstukken in de Bounce Backathon;
3 Impactmonitoring en kennisontwikkeling, onder andere wordt de pilot impactmonitoring afgerond en hebben we meer zicht op doel- én doen-indicatoren in het versterken van sociale veerkracht.

Wat wil de provincie bereiken?

Doelstelling is dat in 2019 Brabant sociaal en economisch sterker is geworden door sport. Dan zijn via de Brabantse regionale loketten en hun netwerkpartners 50.000 mensen met een beperking gaan sporten/bewegen. Daarnaast is het landelijk aandeel topsporters en talenten in Brabant hoger dan 16% en zijn talenten tevreden over de mate waarin ze worden ondersteund (cijfer 8). De door de provincie ondersteunde evenementen hebben geresulteerd in een sterk gevoel van verbondenheid en saamhorigheid (meer dan 90% van de bezoekers ervaart dit), een extra prikkel om te bewegen (tenminste 33% van de bezoekers geeft aan meer te willen bewegen), een positiever imago van de provincie (tenminste 80% van de bezoekers geeft dit aan) en €15 - €20 mln aan additionele bestedingen in de Brabantse regio’s. Tenslotte, zijn er vanuit het cluster sports & technology vijf Europese innovatieprojecten uitgevoerd die bijdragen aan meer mensen in beweging, betere sportprestaties en groei van bedrijvigheid.

• Samen met onze partners in BrabantStad leveren wij in 2018 onze gezamenlijke cultuurvisie van de stedelijke regio. Deze zal wat ons betreft leidend zijn ter voorbereiding van de nieuwe kunstenplanperiode 2021-2024, waarbij het regioprofiel meer leidend zal zijn in het nationale cultuurbeleid.
• Het Brabant C Fonds werkt in 2018 volgens een nieuwe werkwijze  conform de aanpassingen die gevraagd zijn naar aanleiding van de evaluatie van het fonds in 2017.
• De uitvoeringsorganisaties bkkc en Kunstbalie gaan steeds intensiever samenwerken. Dat leidt er in 2018 er toe dat ze vanuit één locatie in Tilburg gaan werken en ook voornemens zijn in 2018 te fuseren.
• Vanuit de vier verhalen van Brabant haken we aan bij het Europees jaar van het cultureel erfgoed. De Zuiderwaterlinie zetten wij daarin met onze partners als icoon centraal, bv. met een internationale vredessprong.  
• Er is een Brabantbreed lerend netwerk voor sociale veerkracht waarin minimaal 30 initiatieven expertise en ondersteuning krijgen om meer volhoudbaar te worden en maatschappelijke impact te meten en vergroten.
• We steunen diverse initiatieven op het gebied van aangepast sporten teneinde onze ambitie in dit bestuursakkoord te realiseren om 50.000 extra mensen met een beperking aan het bewegen te krijgen in Brabant. Zie bijvoorbeeld de start van het initiatief Wheels2Sport in Brabantse gemeenten, waarbij mensen met een beperking een hulpmiddel kunnen lenen om een sport uit te proberen.
• BrabantSport heeft in 2018 samen met diverse partners van overheid, bedrijfsleven en andere maatschappelijke organisaties meer eenheid in de uitvoering gebracht en meer commitment van andere partners.
• Voor Buitenschoolse cultuureducatie wordt een aantal succesvolle buitenschoolse cultuureducatieprojecten ondersteund. Daarnaast wordt bijgedragen aan diverse initiatieven op het gebied van ruimte en erfgoed (bv jaar van het erfgoed) en wordt via het meerjarig programma taal en media gewerkt aan de bestrijding van laaggeletterdheid.

De ramingen 2018 wijken slechts in geringe mate af van de begroting 2017.

De ramingen 2018 wijken slechts in geringe mate af van de begroting 2017.

De ramingen 2018 wijken slechts in geringe mate af van de begroting 2017.

De ramingen 2018 wijken slechts in geringe mate af van de begroting 2017.

Ambities ten aanzien van erfgoed in het bestuursakkoord “Brabant Bruist”:

• Er is een nieuw beleidskader erfgoed ontwikkeld, onder andere om ten aanzien van onze investeringsinzet vanuit het programma Grote Erfgoedcomplexen scherpere keuzen te kunnen maken over welke gezichtsbepalende complexen van cultuurhistorische waarde we willen behouden door eigentijdse herbestemming. Op basis van een onderbouwde selectie, komen we tot meer gerichte publiekprivate investeringen. We investeren alleen als er een gedragen toekomstperspectief is. Met andere woorden: er moet markt voor zijn.
• Pilot museumbezoek is in 2016 gestart. Doel hiervan is dat meer jongeren (gratis) musea bezoeken. Daarvoor is het bestaande project Museumschatjes (cultuur-educatief programma om jongeren uit basisonderwijs de Brabantse musea te laten bezoeken) uitgebreid. Tevens zal in dat jaar het project ook aan het voortgezet onderwijs worden aangeboden. Eind 2017 evalueren we de pilot en de effecten daarvan voor de museale infrastructuur en bezien we hoe we dit voort gaan zetten.
• Na beëindiging van het huidige sportplan in 2016 hebben we een kleinschalig plan met meer scherpte en focus ontwikkeld. In dat plan zoeken we naar sportevenementen en –activiteiten met toegevoegde waarde voor het internationale en innovatieve profiel van Brabant. Daarbij hebben we oog voor de bovengemeentelijke regionale aspecten van gehandicaptensport en zoeken we actief de verbinding met andere beleidsvelden.
• We blijven investeren in het verbeteren van de taalvaardigheid en mediawijsheid in Brabant, dit doen we door voortzetting van het bestaande provinciale taalvaardigheidsprogramma waarin onder andere aandacht is voor de bibliotheekfunctie op scholen.
• In 2017 hebben GS besloten om op een bredere manier uitvoering te geven aan de beleidsdoelen ten behoeve van bijdragen symfonische muziekvoorziening in Brabant. Hierbij wordt zowel in 2018 als in 2019 € 1,5 miljoen per jaar ingezet voor ondersteuning van de philharmonie zuidnederland en € 0,5 mln per jaar is gereserveerd om de klassieke en hedendaagse symfonische muziekvoorziening in Brabant te verbreden en te versterken met een impuls tot innovatie, samenwerking en talentontwikkeling. Hiertoe stellen GS in deze begroting voor om de bijbehorende prestatie indicator aan te vullen.
• In 2018 continueren wij ons werken aan een overtuigende en aansprekende culturele infrastructuur en programmering ter versterking van ons leef- en vestigingsklimaat via een stevige (lobby)agenda richting het Rijk gericht op goede invulling van het concept stedelijke regio.
• Wij intensiveren in 2018 onze inzet voor Buitenschoolse cultuureducatie.

Stichting Brabant C Fonds
De missie van Brabant C is kunst en cultuur van (inter)nationaal niveau in Brabant mogelijk te maken en tevens het cultuursysteem van Brabant te versterken. Om dit te bereiken, hanteert Brabant C een vernieuwende werkwijze. Brabant C bouwt aan netwerken, gaat actief op zoek naar projecten (scouten en aanjagen) en kiest voor de gevraagde (co)financiering een bij dat project passende vorm. Dat kan een participatie, een garantstelling, een lening of een subsidie zijn. GS hebben in het najaar besloten om met ingang van 1 januari 2018 de werkwijze van het Brabant C fonds aan te passen in lijn met de uitkomsten van de evaluatie naar de fondsen die in 2017 is uitgevoerd. In 2018 zal bij de perspectiefnota een voorstel voor inzet van 2e tranche worden voorbereid.

Stichting Monumentenfonds Brabant
De bijdrage aan de doelstellingen van het bestuursakkoord wordt geleverd vanuit NV Monumenten Fonds Brabant en niet vanuit de stichting.
De NV Monumentenfonds Brabant heeft in 2017 naast de beheerfunctie voor monumenten, een aanvullende beleidsinhoudelijke rol gekregen, namelijk beweging stimuleren. GS hebben hiertoe besloten op 11 juli 2017.
Tevens hebben GS ingestemd met het voornemen over te gaan tot direct aandeelhouderschap in NV Monumentenfonds Brabant onder voorbehoud van instemming door Provinciale Staten middels een procedure van wensen en bedenkingen PS. PS zal dit statenvoorstel 50/17 A in september 2017 behandelen.

Stichting Beheer Museumkwartier
Het museumcomplex aan de Verwerstraat en de Waterstraat te ‘s-Hertogenbosch is provinciaal eigendom. De provincie verhuurt het complex aan de in 2012 vanuit zowel de provincie als de gemeente ’s-Hertogenbosch opgerichte Stichting Beheer Museumkwartier (SBMK). Deze Stichting is opgericht om de provincie te ontzorgen en geeft daartoe invulling aan beheer en onderhoud van het museumkwartier. De Stichting heeft als doel:
a. het exploiteren en beheren van het vastgoed in het Museumkwartier te ‘s-Hertogenbosch;
b. het verrichten van alle handelingen die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn.
SBMK verhuurt de ruimten in het complex aan de stichting het Noordbrabants Museum, het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch, Stichting Erfgoed Brabant en de horeca-ondernemer Maison van den Boer. Het Depot Bodemvondsten is ook gevestigd in dit complex.