Inleiding

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Inleiding

Het programma ligt grotendeels op koers. Er liggen nog steeds grote, complexe opgaven voor de schaarse ruimte. In gezamenlijkheid met partners zoals onder andere Rijk en gemeenten zetten we stappen in het maken van keuzes zoals bijvoorbeeld ten aanzien van Powerport Moerdijk en Programma Ruimte voor Defensie. Op basis van een eerste evaluatie zetten we het project ‘SPRONG’ voort waarbij we samen met nu 24 gemeenten werken aan het versnellen van de planologische procedures. 

Op het gebied van Wonen blijft onze inzet onverminderd groot om de versnelling van de woningbouw te realiseren. Zo is afgelopen mei aan demissionair minister Keizer het Brabants model anterieure overeenkomst aangeboden wat de provincie samen met een aantal Brabantse marktpartijen, gemeenten en corporaties heeft opgesteld. Dit model zal de voorfase in woningbouwontwikkelingen met 3 tot 6 maanden kunnen versnellen. Ook is de 3e tranche Flexpoolregeling opengesteld, waarmee gemeente hun capaciteit kunnen vergroten om zo versnelling in de procedures te realiseren. Tevens is een vervolg gegeven aan de ondersteuning van collectieve wooninitiatieven. Ondanks deze inzet voorzien we, dat we dit jaar met een prognose van circa 12.000 - 12.500 toename woningvoorraad, iets achterblijven op de doelstelling van13.500, maar wel in lijn zitten met de gemiddelde realisatie van afgelopen jaren. 

Voor wat betreft werklocaties is het project Grote Oogst nog in volle gang waarbij de versnelling van de verduurzaming van de terreinen centraal staat. Inmiddels is besloten tot uitbreiding van het project van 12 naar 18 terreinen. Daarnaast worden de terreinen extra ondersteund via de icoonaanpak waarbij een aantal ambitieuze verduurzamingsprojecten extra ‘duwtje’ richting realisatie worden gegeven. 

Op het gebied van Stedelijke gebiedsontwikkeling wordt samen met de B5-gemeenten en overige partners gewerkt aan de realisatie van de Uitvoeringsagenda NOVEX Stedelijk Brabant. Daarnaast werken we in de 12 grootste gemeenten aan de realisatie van stedelijke gebiedsontwikkelingen. Naast de ontwikkelingen die in uitvoering zijn zoals bijvoorbeeld Fellenoord (Eindhoven) en Kastanjeweg Oost (Uden) worden ook bij andere ontwikkelingen stappen gezet, zoals de concrete investeringsbeslissing ten aanzien van centrumontwikkeling in Waalwijk (zie memo gedeputeerde) en verdere planontwikkeling ten aanzien van 't Zoet (Breda) en Havenkwartier (Veghel). Tot slot werken we ook aan kennisdeling en hebben we deze periode hiertoe de adviescommissie stedelijke gebiedsontwikkeling ingesteld en een vernieuwd kennisplatform gerealiseerd. 

Het besluit over de realisatie van de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL) is genomen. Na jarenlange vertraging door de behandeling door de Raad van State staan alle seinen nu op groen voor de realisatie van deze gebiedsopgave. Daarmee kunnen de doelstellingen op het gebied van o.a. mobiliteit, hoogwaterbescherming en natuur gerealiseerd worden. Er worden nog gesprekken met het Rijk gevoerd over aanvullende bijdrage aan het GOL.  

De Brabantse Ontwikkelaanpak Stikstof (BOS 2.0) is op 17 december 2024 vastgesteld en de uitvoering hiervan is goed op gang gekomen. Naast de verdere uitvoering van de generieke maatregelen zoals beschreven in de BOS 2.0 is de uitwerking van een zestal aanvullende maatregelen voortvarend opgepakt. De verwachting is dat de besluitvorming over de uitwerking eind 2025/begin 2026 kan plaatsvinden.

Binnen de aanpak Piekbelasting, module 1 van de Landelijke Verplaatsingsregelen veehouderijen met piekbelasting (haalbaarheidsonderzoek), hebben 12 Brabantse bedrijven zich ingeschreven en een beschikking ontvangen. Het team Zaakbegeleiding heeft 210 aanvragen voor begeleiding van ondernemers gehad. We zijn nog met 150 ondernemers in gesprek. 

De Raad van State -uitspraak intern salderen heeft geleid tot een brede impactanalyse. Bij de verdere uitwerking van de BOS 2.0 zal bekeken moeten worden wat de uitspraak betekent voor de aanpak van de BOS 2.0.

De afgelopen maanden is er intensief gelobbyd richting Den Haag, onder andere binnen het Traject van de Ministeriële Commissie Economie en Natuurontwikkeling (MCEN). Met als doel urgentie vasthouden op het stikstofdossier en extra aandacht vragen voor uitdagingen in Brabant. Hiermee is het onder andere gelukt om voor de Peel € 300 mln. beschikbaar te krijgen, waarvan € 150 mln. voor de Brabantse kant. Een fors deel hiervan zal ook worden ingezet voor de uitvoering van stikstofmaatregelen.

Met behulp van de in uitwerking zijnde monitoringssystematiek zullen we steeds meer inzicht krijgen in de bijdrage van de maatregelen aan de stikstofreductie en kunnen we op basis daarvan sturen. Op dit moment zien we dat de generieke maatregelen op schema lopen. 

Aandachtspunten voor de komende tijd blijven de financiering van de aanvullende maatregelen en het omgaan met externe factoren, zoals de landelijke (beleids-) ontwikkelingen en de gevolgen van rechterlijke uitspraken. Daarbij is een landelijke aanpak met de daarbij behorende middelen een randvoorwaarde. 

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken?

Verbeteren van omgevingskwaliteit

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken? - Verbeteren van omgevingskwaliteit

Indicatoren: 

  • Kwalitatieve evaluatie naar de doorontwikkeling van het ‘diep, rond en breed’ werken conform Beleidskader Leefomgeving, uit te voeren in 2027, met een tussentijdse evaluatie uit te voeren in 2025 
Groen

De Staten worden uiterlijk  4e kwartaal geïnformeerd over de tussentijdse evaluatie. Daarnaast worden in de Statenwerkgroep Leefomgeving een aantal casussen uit de praktijk van diep, rond en breed werken besproken. 

Realiseren van voldoende woningen, die aansluiten op de vraag

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken? - Realiseren van voldoende woningen, die aansluiten op de vraag

Indicatoren: 

•    Toename netto Brabantse woningvoorraad periode 2023- 2035:
Totaal toename: circa 165.000 / 13.500 per jaar
o    Waarvan sociale huurwoningen: circa 49.500 / 4.125 per jaar
o    Waarvan middeldure huur- én betaalbare koopwoningen: circa 60.500 / 5000 p/j
NB. De aantallen zijn gebaseerd op de (periodieke) prognoses en kunnen daarmee afwijken van de nieuwe afspraken, zoals in project Beethoven.
•    Zorgvuldige inpassing van nieuwe woonruimte: gemiddeld genomen wordt ca. tweederde van de jaarlijkse woningbouw (toevoeging aan de woningvoorraad) op binnenstedelijke locaties gerealiseerd. 

Oranje

In 2025 ligt de groei van de voorraad in Brabant naar verwachting op circa 12.000-12.500 woningen. Deze toename is hoger dan in 2024 (10.800) en ligt procentueel boven het landelijk gemiddelde. Ondanks deze groei blijft de toename echter achter op onze doelstelling om gemiddeld jaarlijks 13.500 aan de voorraad toe te voegen in de periode 2023- 2035. De oorzaak voor de achterblijvende prognose hangt, zoals ook gemeld in Burap-I, samen met vele factoren waar de provincie weinig invloed op heeft, waaronder bouw- en energieprijzen, renteontwikkelingen, juridische procedures, voldoende stikstofruimte, capaciteit op het elektriciteitsnet etc. De verdeling over de verschillende betaalbaarheidscategorieën ligt naar verwachting wel in lijn met onze doelstellingen.    

NB. Onderstaande beoogde prestaties voor 2025 worden naar verwachting allemaal uitgevoerd en daarmee zijn deze, ondanks dat de doelstelling waarschijnlijk niet helemaal gehaald wordt (daarom oranje), de prestaties wel allemaal groen (conform planning).    

Zorgdragen voor duurzame en toekomstbestendige werklocaties in Brabant

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken? - Zorgdragen voor duurzame en toekomstbestendige werklocaties in Brabant

Indicatoren:

  • Ontwikkeling werklocaties. Oppervlakte harde en geprogrammeerde plancapaciteit voor nieuwe werklocaties, ten opzichte van de uitbreidings- en vervangingsvraag in het laagscenario tot en met 2030, streefwaarde 100% (2022: 93%).
  • De voortgang van de verduurzaming van Grote Oogst terreinen. 
    -    50% verduurzaming in 2030 op het gebied van energie- en materiaalgebruik op Grote Oogst terreinen.
    -    Monitor > opleveren kwalitatieve en kwantitatieve monitor Grote Oogst.
  • Gezondheid: Emissie van fijnstof (PM2,5) van bedrijven op bedrijventerreinen in Noord-Brabant, streefwaarde: lager dan referentiewaarde 2015 (1,3 Kton). 
Groen

De realisatie van de doelstellingen loopt op koers. Op dit moment werken we aan de jaarlijkse monitor bedrijventerreinen, dat inzicht geeft in de plancapaciteiten. Daarnaast worden in regionale afspraken de gezamenlijke ambities m.b.t. de programmering van bedrijventerreinen vastgelegd. De monitor voor Grote Oogst is opgeleverd. 

Integraal werken aan het toekomstbestendig maken van het stedelijk netwerk

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken? - Integraal werken aan het toekomstbestendig maken van het stedelijk netwerk

Indicatoren: 
•    Kwalitatieve monitor, 1 keer per 2 jaar, 1e uit te voeren in 2024.
•    Kwalitatieve evaluatie, 1 keer per 2 jaar, 1e uit te voeren in 2025.

Groen

De kwalitatieve evaluatie is voorzien opgeleverd te worden in het 4e kwartaal 2025. 

Het verminderen van de stikstofuitstoot uit Brabantse bronnen om de stikstofdepositie op Natura2000 te reduceren

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Wat willen we bereiken? - Het verminderen van de stikstofuitstoot uit Brabantse bronnen om de stikstofdepositie op Natura2000 te reduceren

Indicator: 

  • De BOS 2.0 zorgt ieder jaar voor een dalende lijn in de stikstofreductie. Deze stikstofreductie wordt gedefinieerd als een emissiereductie van Brabantse bronnen.  Als basisjaar wordt het jaar 2022 genomen (Emissieregistratie.nl) 
Oranje

De stikstofemissie van Brabantse bronnen is in 2023 ten opzichte van 2022 gedaald. Dit is echter niet voldoende om de vergunningverlening voor maatschappelijke en economische ontwikkelingen weer overal mogelijk te maken.

Ontwikkelingen en onzekerheden

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Ontwikkelingen en onzekerheden

Veel van de prestaties worden geleverd in samenwerking met externe partners. Daarmee geeft dat ook onzekerheden ten aanzien van de (timing van) uitputting van budgetten. Voorbeelden hiervan zijn de uitnutting van de regeling Stimulering woningbouw en de uitgaven voor Werklocaties. 

Financieel overzicht programma Ruimte en wonen

Terug naar navigatie - Programma 2 Ruimte en wonen - Financieel overzicht programma Ruimte en wonen
Bedragen x € 1.000
2. Ruimte en wonen
Begroting t/m wijz. 4
Wijziging 5
Begroting t/m wijz. 5
Lasten
32.507
2.528
35.035
Baten
7.599
-65
7.534
Saldo baten en lasten
24.908 N
2.593 N
27.501 N